Extinction Rebellion (XR) is een wereldwijde milieuactivistische beweging die zich inzet voor klimaatrechtvaardigheid en het voorkomen van ecologische rampen. De beweging is opgericht in het Verenigd Koninkrijk en heeft zich snel verspreid over de hele wereld, waaronder Nederland, waar het een aanzienlijke aanhang heeft vergaard. XR is bekend geworden door zijn vreedzame, maar doortastende protestacties die gericht zijn op het aankaarten van de dringende noodzaak om klimaatverandering aan te pakken.
Extinction Rebellion werd in mei 2018 opgericht in het Verenigd Koninkrijk door Roger Hallam en Gail Bradbrook. De beweging groeide snel en werd al snel een prominente speler in de wereldwijde klimaatbeweging. XR heeft als doel om regeringen en instellingen over de hele wereld onder druk te zetten om onmiddellijke actie te ondernemen tegen klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit.
Een van de kenmerkende strategieën van Extinction Rebellion is burgerlijke ongehoorzaamheid. De beweging organiseert regelmatig protestacties waarbij duizenden mensen de straat op gaan om te demonstreren voor klimaatactie. Deze acties kunnen variëren van vreedzame sit-ins en blokkades tot stakingen en het symbolisch bezetten van openbare ruimtes. XR gelooft dat deze vormen van directe actie nodig zijn om de aandacht te trekken van regeringen en de samenleving in het algemeen.
Extinction Rebellion heeft drie kern-eisen gesteld aan regeringen over de hele wereld. Ten eerste eist XR dat regeringen de waarheid over klimaatverandering erkennen en dit communiceren naar het publiek. XR benadrukt dat veel mensen nog steeds niet volledig op de hoogte zijn van de ernst van de klimaatcrisis. Ten tweede eist XR dat regeringen onmiddellijke maatregelen nemen om de uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen en klimaatneutraliteit te bereiken tegen 2025. Ten derde eist XR de oprichting van een burgerberaad om beslissingen te nemen over klimaatbeleid.
De beweging heeft ook verschillende symbolen en slogans die het wereldwijd bekend heeft gemaakt. Het XR-logo, een cirkel in de vorm van een uurwerk met daarin de letters "XR", is een veelvoorkomend symbool dat wordt gebruikt tijdens protestacties. Daarnaast staat de slogan "Rebel for Life" centraal in de communicatie van XR. Deze slogan benadrukt het idee dat het van cruciaal belang is om nu actie te ondernemen om de toekomst van de planeet en de mensheid veilig te stellen.
Extinction Rebellion heeft ook in Nederland een aanzienlijke aanhang gekregen. De Nederlandse tak van XR organiseert regelmatig protestacties en evenementen om aandacht te vragen voor klimaatverandering en druk uit te oefenen op de Nederlandse regering. XR heeft verschillende lokale groepen in steden door het hele land, waaronder Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Deze groepen werken samen om acties te plannen en bewustwording te creëren rondom de urgentie van klimaatactie.
Hoewel XR veel steun heeft gekregen, heeft de beweging ook kritiek gekregen van sommige mensen en instanties. Critici beweren dat de protestacties van XR te disruptief zijn en de samenleving onnodig hinderen. Anderen uiten zorgen over de radicale benadering van XR en stellen dat er alternatieve manieren zijn om klimaatverandering aan te pakken.
Desalniettemin heeft Extinction Rebellion wereldwijd aandacht gegenereerd voor de dringende noodzaak om klimaatverandering te bestrijden en heeft het de discussie over dit onderwerp in de samenleving aangewakkerd. De beweging heeft politici, beleidsmakers en het grote publiek aangemoedigd om na te denken over de gevolgen van klimaatverandering en de acties die nodig zijn om een duurzame toekomst te waarborgen.