ફેથુલ્લા ગુલેન એક વિવાદાસ્પદ તુર્કી ધાર્મિક નેતા છે જે અમેરિકામાં રહે છે.
જીવન અને શિક્ષણગુલેનનો જન્મ 27 એપ્રિલ, 1941 ના રોજ તુર્કીના એર્ઝુરમ પ્રાંતના પાસિનલર જિલ્લાના કોરુક્યોય ગામમાં થયો હતો.
તેમણે ધાર્મિક સંત સાઇદ નૂરસીના અનુયાયી તરીકે ધાર્મિક અભ્યાસ શરૂ કર્યો. તેઓ નૂરસીના પુસ્તકો વાંચવા અને તેમની સાથે પત્રવ્યવહાર કરવા ખૂબ જ પ્રભાવિત થયા હતા.
હિઝમેત ચળવળ1970ના દાયકામાં, ગુલેન આધુનિક જીવન અને ઇસ્લામને સુમેળ કરવાનો પ્રયાસ કરતી હિઝમેત ("સેવા") ચળવળમાં સામેલ થયા.
આ ચળવળે શિક્ષણ, આરોગ્ય સંભાળ અને સામાજિક સેવાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. તેમણે તુર્કી અને વિદેશમાં ઘણા શાળાઓ, હોસ્પિટલો અને સખાવતી સંસ્થાઓની સ્થાપના કરી.
રાજકીય પ્રભાવ1990ના દાયકાની શરૂઆતમાં, ગુલેનના હિઝમેત ચળવળનો તુર્કીની રાજનીતિ પર નોંધપાત્ર પ્રભાવ પડ્યો.
તેમના અનુયાયીઓએ વ્યૂહાત્મક સરકારી પદો પર કબજો કર્યો, જેના કારણે તેમને "ગુલેનિસ્ટ્સ" તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા.
ઑરડોગન સાથે વિવાદશરૂઆતમાં, ગુલેન તુર્કીના વડા પ્રધાન રજબ તૈયબ ઓરડોગનના સમર્થક હતા.
જો કે, 2013માં, ઓરડોગને ગુલેનના અનુયાયીઓ પર કાર્યવાહી કરવાનું શરૂ કર્યું, તેમના પર શાળાઓમાં તેમના પ્રભાવનો ઉપયોગ સરકારને ઉથલાવવાના કાવતરા રચવાનો આરોપ લગાવ્યો.
ગુલેન પર 2016ના તુર્કીના યત્ન કરેલા સૈન્ય વિરોધી આરોપ લગાવવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ તેમણે કોઈપણ સંડોવણીનો ઇનકાર કર્યો હતો.
અમેરિકામાં સંરક્ષણયત્ન કરેલા રાજ્ય વિરોધી પછી, ગુલેન પેન્સિલવેનિયા, યુ.એસ.એ.માં આવેલા સાયલોગ્લુ ખાતે પોતાના સંકુલમાં સંરક્ષણમાં રહેતા હતા.
તુર્કી સરકારે તેમના પ્રત્યાર્પણની માગ કરી છે, પરંતુ અમેરિકાએ તેમના પરના આરોપોને અપર્યાપ્ત માનીને તેનો ઇનકાર કર્યો છે.
વિવાદગુલેન એક વિવાદાસ્પદ વ્યક્તિ છે, જેને ધાર્મિક કટ્ટરપંથી, ષડયંત્રના સિદ્ધાંતવાદી અને રાજકીય ષડયંત્રકારી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
તેમના સમર્થકો તેમને ધાર્મિક સંવાદ અને શિક્ષણના પ્રોત્સાહક તરીકે જુએ છે, જ્યારે તેમના વિવેચકો તેમના પર તુર્કી સરકારને અસ્થિર કરવાનો આરોપ લગાવે છે.