Gülen: De omstreden leider van de Turkse Hizmet-beweging

Fethullah Gülen, een invloedrijke Turkse geestelijke en leider van de Hizmet-beweging, heeft altijd al voor controverse gezorgd. Sommigen zien hem als een gematigde islamitische geleerde die een boodschap van tolerantie en onderwijs promoot. Anderen beschouwen hem als een sluwe manipulator die een gevaar vormt voor de Turkse staat.
Gülen werd in 1941 geboren in het oosten van Turkije. Hij studeerde islamitische studies aan de universiteit van Ankara en werd leraar. In de jaren zeventig en tachtig begon hij te prediken en te schrijven over de noodzaak van een gematigde en moderne islam. Gülen benadrukte het belang van onderwijs, interreligieuze dialoog en het helpen van de armen.
In de jaren negentig begon de Hizmet-beweging van Gülen in snel tempo aanhangers te winnen in Turkije en daarbuiten. De beweging richtte scholen, universiteiten en bedrijven op, en werd al snel een belangrijke speler in het Turkse maatschappelijk en economisch leven.
Het groeiende succes van de Hizmet-beweging zorgde echter ook voor angst bij sommige Turkse autoriteiten. In 2016 werd Gülen ervan beschuldigd het brein te zijn achter de mislukte staatsgreep tegen de Turkse regering. Gülen heeft deze beschuldigingen altijd ontkend, maar hij leeft sindsdien in zelfgekozen ballingschap in de Verenigde Staten.
De Turkse regering heeft Gülen uitgeleverd aan Turkije, maar de Verenigde Staten hebben dit verzoek tot nu toe afgewezen. Gülen blijft een controversiële figuur, en de Hizmet-beweging wordt gezien als een bedreiging voor de Turkse staat.
In 2023, na jarenlange rechtszaken en diplomatieke geschillen, werd het verzoek om uitlevering van Gülen door Turkije ingetrokken. Gülen blijft in de Verenigde Staten wonen, waar hij blijft schrijven en prediken over zijn opvattingen over islam en onderwijs.
Ondanks de controverses rond Gülen en de Hizmet-beweging, is het belangrijk te onthouden dat de beweging een diverse groep mensen vertegenwoordigt met een breed scala aan opvattingen. Sommige aanhangers van de Hizmet-beweging kunnen zeer conservatief zijn, terwijl anderen meer progressief zijn. Het is onmogelijk om alle aanhangers van de beweging met één enkel penseelstreek te schilderen.
Het is ook belangrijk op te merken dat de Hizmet-beweging een wereldwijd fenomeen is, met aanhangers in meer dan 160 landen. De beweging heeft een grote bijdrage geleverd aan de verspreiding van een gematigde islam en de bevordering van interreligieuze dialoog.