Human Metapneumovirus (HMPV) Outbreak: A New Virus to Worry About?

O lẹ, kini ẹ jẹ Human Metapneumovirus (HMPV)?
Human Metapneumovirus (HMPV) jẹ ọrọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ tí ó ṣe àgbà díẹ̀ bí ikọ́, tí ó sábà fẹ́ràn láti gbé tíì ẹ̀jẹ̀ yìnín, tí ó ma ń fa kí ẹ̀jẹ̀ yìnín run àkọ́ nítorí pé ó ti kún fún ikọ́, tí ó sì lè fa akọ̀sán tàbí amúmú ẹ̀jẹ̀ yìnín.
Níbo ni ó wọ́ àgbáyé?
Ńṣe ni ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ tí ó kọ́ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ tí ó jẹ́ SARS-CoV-2 tí ó fa àrùn COVID-19. Ó wọ́ àgbáyé ní ọdún 2001, ṣùgbọ́n kò tíì gbajúmọ̀ títí di ọdún 2004, nígbà tí ó fa àrùn tó gbajúmọ̀ ní Netherlands.
Ẹ̀yẹ tí ó GBÀJÚMỌ̀ jùlọ
Ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ tí ó sábà ń fà ìgbàgbé ni ó yí ìṣẹ́ rẹ̀ padà láti gbàgbé ní ayé tí a mọ̀, kí ó sì dámọ̀ràn láti gbàgbé ní ojú ọ̀run. Lóde òní, ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ tí ó GBÀJÚMỌ̀ jùlọ ni orísun àrùn tí ń fa amúmú ẹ̀jẹ̀ yìn ín, ẹ̀jẹ̀ tí ó rí bí ẹ̀jẹ̀, àti àrùn ẹ̀jẹ̀ tó lè fa àgbà tó ń jẹ́ akọ́ ńlánlá tí ń rugba tí àgbà tuntun ń fún má.
Ẹ̀yẹ HMPV: Ṣé ó ń jẹ́ ọ̀rọ̀ tó rí bẹ́̀?
Ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ tí ó ń fa ọ̀rọ̀ tó rí bẹ́̀ wà, ṣùgbọ́n ó ní tún ń ṣe ọ̀rọ̀ iyebiye tí kò yẹ kí a fìyà jẹ́. Ó wà nínú ẹ̀yẹ tó yàgbà jùlọ tí ń gbàgbé ní ọ̀run, tí ó sì sábà ń fa àrùn tí ó wọ́pọ̀ ní ọ̀dọ́ àwọn ọmọdé tí ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ wọn kò tíì di ọ̀rọ̀ Tó tó. Ọ̀rọ̀ tó rí bẹ́̀ náà sábà ń jẹ́ òfin tí ó sábà ń fa ìgbàgbé ní ọ̀dọ́ àwọn àgbà tí ó ti di ọ̀rọ̀ tó tó, àwọn tí ẹ̀yẹ wọn kò wọ́pọ̀ bákan náà, àti àwọn tí ń gbàgbé nítorí àrùn kankan, bíi àrùn ọkàn, àìsàn ti ètò ẹ̀yẹ, tàbí HIV.
Ṣe ó ṣè kókó fún wa?
Ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ HMPV sì ṣe dájú pé ọ̀rọ̀ tó rí bẹ́̀ wà lónìí. Ṣùgbọ́n ó tó fún ọ lati máa gbàgbé nítorí rẹ. Èyí tí ẹ̀yẹ HMPV sábà ń fa jẹ́ àrùn tí ó wọ́pọ̀, àti àrùn tí ó sábà ń jẹ́ ọ̀rọ̀ tí kò tó bí. Ọ̀rọ̀ tí ó tó ju bẹ́ẹ̀ lè ṣẹlẹ̀, ṣùgbọ́n ó kéré nínú. Tí àrùn yìí bá tó, ó sábà ń ṣẹlẹ̀ nínú ọ̀dọ́ àwọn àgbà tí ó wà láàárín ọ̀rọ̀ tí ó tó 75 tàbí tí ó ní àrùn àìsàn kankan.
Ìgbà yí kò yẹ kí a máa gbàgbé
Ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ HMPV jẹ́ ọ̀rọ̀ tó rí bẹ́̀ tó jẹ́ àrùn tó wọ́pọ̀, ṣùgbọ́n ó kò yẹ kí o fìyà jẹ́. Tí àrùn yìí bá tó, ó lè kọ́ ọ̀rọ̀ tó rí bẹ́̀ tó tó, ṣùgbọ́n ó ṣe dájú pé ẹ̀yẹ tí ó tó àti tí ó lágbára máa ń gbàgbé nígbà tí ó bá tó ju ìrọ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. Tí ọ̀rọ̀ tó rí bẹ́̀ bá tètè kọ̀ọ́ ọ́, ó sábà máa ń yara sàn.
Ọ̀rọ̀ tí ó kún fún ìrètí
Ọ̀rọ̀ tí ó dájú ni pé ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ HMPV kò rọrùn, ṣùgbọ́n kò rí bẹ́̀. Tí ọ̀rọ̀ tí ó tó bá fa, ó wà nínú ẹ̀yẹ wa gbogbo. Tí ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ túnṣe ẹ̀yẹ tí ó tó bá wá, kò ní jẹ́ àgbàdíẹ̀ fún un láti kọ́ ọ̀rọ̀ tó rí bẹ́̀ tó tó.