Imane Khelif: Ọmọbinrin tí ó yànjú ìṣòro àrùn kànkànmá fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn




Àgbà tí ó ní ìrètí, tí ó sì ní ọ̀rọ̀ àgbà, ṣùgbọ́n tí ó jẹ́ kí àwọn ènìyàn tiè lè gbádùn àgbàlagbà àti àìní àrùn rẹ̀, Imane Khelif, jẹ́ ọmọbirin tí ó kọ́kọ́ rí ìfọ̀rọ̀wánílẹ́nu nípa ìṣòro àrùn kànkànmá (Alzheimer's disease) nígbà tí ó wà ní ọmọ ọdún márùn-ún ọ̀rọ̀ àgbà.

Bẹ̀rẹ̀ àti ìdàgbàsókè

A bí Khelif ní Ìlú Tunis, Tunisia, ní ọdún 1964, ó sì gbádùn ìgbésí ayé tó dáa tí ó kún fún ìfẹ́ àti àpéjọpọ̀ nígbà tí ó wà ní ọmọ ọdún mẹ́wàá. Ṣùgbọ́n gbogbo rẹ̀ yí padà ní ọdún 1974, nígbà tí ó wà ní ọmọ ọdún márùn-ún ọ̀rọ̀ àgbà, nígbà tí bàbá rẹ̀ bẹ̀rẹ̀ sí ní fihàn àwọn àmì àrùn kànkànmá.
Khelif kò mọ̀ nígbà náà pé ìgbésí ayé rẹ̀ yóò yí padà láìsí àkókò àgbà; ó wò ó gẹ́gẹ́ bí ìṣòro tí ó máa kọjá tí kò ní àgbà. Ṣùgbọ́n àìsàn náà gbádùn sí ìdílé rẹ̀, tí ó sì di apá pàtàkì nínú ìgbésí ayé rẹ̀ àti ti àwọn ẹbí rẹ̀.

Ìgbésí Ayé Olùtójú àti Ìdájọ́

Nígbà tí Khelif wà ní ọmọ ọdún márùn-ún ọ̀rọ̀ àgbà, ó kọ́ nípa àrùn kànkànmá láti sáà náà síwájú. Ó kà gbogbo ohun tí ó lè kà nípa àìsàn náà, ó sì di aláìsàn ọ̀rọ̀ àgbà tí ó mọ̀ gidigidi nígbà tí ó wà ní ọmọ ọdún méjọ ọ̀rọ̀ àgbà.
Àgbà tí Khelif ní kọ́kọ́ jẹ́ àgbà tó ń dùn, ṣùgbọ́n nígbà tí ìṣòro àrùn kànkànmá tí bàbá rẹ̀ bẹ̀rẹ̀ sí ní gbádùn, ó yípadà di àgbà tó jẹ́ apọn. Khelif rí baba rẹ̀ nígbà tí ó ń lọ, ó sì nílò láti wá ìrànló̟wọ́ fún ìdílé rẹ̀.
Khelif bẹ̀rẹ̀ sí ní ṣiṣé gẹ́gẹ́ bí olùtójú fún bàbá rẹ̀, ó sì ń ṣe gbogbo ohun tí ó lè ṣe láti mú kí baba rẹ̀ gbádùn àgbàlagbà. Ó ń jẹ́ kí ó jẹun, òun sì ń jẹ́ kí ó wọ ilé ìmọ̀. Ṣùgbọ́n àárín akoko yìí, Khelif kò gbàgbé ara rẹ̀. Ó lọ sí ilé ẹ̀kọ́, ó sì kẹ́kọ̀ọ́ nípa ìṣòro àrùn kànkànmá.
Ní ọdún 1984, Khelif lọ sí United States lati kẹ́kọ̀ọ́ nípa ìṣòro àrùn kànkànmá ní Ilé Ẹ̀kọ́ Johns Hopkins. Lẹ́yìn tí ó gba oyè bachelọ̀ ní ọdún 1988, ó tún kẹ́kọ̀ọ́ nípa ìṣòro àrùn kànkànmá ní Ilé Ẹ̀kọ́ Duke, ó sì gba ọ̀rọ̀ àgbà ní ọdún 1992.

Isé Ìwòsàn

Lẹ́yìn tí Khelif kọ́kọ́ rí ìfọ̀rọ̀wánílẹ́nu nípa ìṣòro àrùn kànkànmá, ó mọ̀ pé ó fẹ́ ṣiṣé nínú ẹ̀yà náà. Ó kẹ́kọ̀ọ́ nípa ìṣòro àrùn kànkànmá ní Ilé Ẹ̀kọ́ Duke, ó sì di ọ̀rọ̀ àgbà nípa ìṣòro àrùn kànkànmá ní ọdún 1992.
Lẹ́yìn tí ó kọ́kọ́ rí ìfọ̀rọ̀wánílẹ́nu nípa ìṣòro àrùn kànkànmá, Khelif bẹ̀rẹ̀ sí ní ṣiṣé gẹ́gẹ́ bí olùtójú fún àwọn tí ó ní àrùn kànkànmá. Ó ṣiṣé ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ilé ìwòsàn àti àwọn ọ̀rọ̀ àgbà, ó sì kọ́ nípa ìṣòro àrùn kànkànmá láti sáà náà síwájú.
Ní ọdún 2004, Khelif di olórí Ẹ̀ka Àrùn Kànkànmá àti ìṣòro àrùn dégérégé ní Ọ́rọ̀ Àgbà Montefiore ní New York City. Ní ọ̀rọ̀ àgbà náà, ó ṣiṣé pẹ̀lú àwọn alàgbà tí ó ní àrùn kànkànmá àti àwọn ìdílé wọn, ó sì kọ́ nípa ìṣòro àrùn kànkànmá láti sáà náà síwájú.

Ìwé àti Ẹ̀bùn

Nígbà tí Khelif kò sí ní ọ̀rọ̀ àgbà, ó kọ́kọ́ kọ́ ìwé kan tí àkọ́lé rẹ̀ jẹ́ "Àrùn Kànkànmá: Ìrìn Àjò Olùtójú." Nínú ìwé náà, ó kọ̀tàn nípa àgbà rẹ̀ tí ó ní pẹ̀lú baba rẹ̀, ó sì ṣàlàyé nípa àwọn ìdàgbàsókè tí ó ṣẹ̀ nípa ìṣòro àrùn kànkànmá.
Ìwé náà ni a gbé jáde ní ọdún 2005, ó sì di ọ̀kan lára àwọn ìwé pàtàkì jùlọ nípa ìṣòro àrùn kànkànmá. A ti túmọ̀ ó sí èdè púpọ̀, ó sì ti ran àwọn ènìyàn púpọ̀ lọ́wọ́ láti kọ́ nípa àìsàn náà.
Ní ọdún 2007, Khelif gba Ẹ̀bùn AARP fún Ìwòsàn àti Àgbàlagbà. Ẹ̀bùn náà ṣe àgbàyanu fún àwọn eniyan tí ó ti ṣe àgbà, tí ó sì ti ṣe àgbà fún àwọn ọ̀rọ̀ àgbà.

Ìkọ́ nípa Iṣòro Àrùn Kànkànmá

Ní gbogbo iṣẹ́ rẹ̀, Khelif ti kọ́ púpọ̀ nípa ìṣòro àrùn kànkànmá. Ó kẹ́kọ̀ọ́ nípa àwọn àgbà tó gbádùn nípa àìsàn náà, àwọn ìdílé wọn àti àwọn ọ̀rọ̀ àgbà tó ń tọ́jú wọ́n.
Òun sì kọ́ nípa àwọn àgbà múúràn tí ń bẹ̀rẹ̀ sí ní