Japa

Ẹyin ọmọ Yorùbá, kẹ́yìn ọ̀pọ̀ ọdún tó kọ́yà ní ilẹ̀ Yorùbá, ọ̀rọ̀ kan tí ó wọ́pọ̀ láti bílẹ̀ sí òkè, láti Ìbàdàn sí Ì kekerẹ́, ni ọ̀rọ̀ "Japa".

Bí ọ̀rọ̀ náà ṣe ń gbò, ọ̀rọ̀ náà tóbi, tó sì gbooro. Ó kọ̀ wọ́ ilé, ó sì kọ̀ wọ́ ọjà. Ó kọ̀ wọ́ ọ̣̀fẹ̀ àti ìbínú. Ṣùgbọ́n, ǹkan wo ni "Japa" gangan?

Ní àwọn ọ̀rọ̀ tí ó gbọ́rọ̀, "Japa" túmọ̀ sí fífararẹ̀, fífà sílẹ̀ tàbí kúrò lọ́wọ́ ohun tí ó le jẹ́ ànfàní tàbí ijiyà.

Fún àpẹẹrẹ, tí a bá sọ pé ọ̀rọ̀ kan "japa", ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọ̀rọ̀ náà kúrò lọ́wọ́ wa, àwa kò lè mú ọ̀rọ̀ náà mọ́. Tí a sì bá sọ pé ọ̀rọ̀ kan "japa sí ọ̀ràn mìíràn", ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọ̀rọ̀ náà ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú ọ̀ràn tuntun, ó sì yàtọ̀ pátápátá sí ọ̀rọ̀ àkọ́kọ́.

Ṣùgbọ́n, ní àwọn ọ̀rọ̀ ọ̀hún, "Japa" kò túmọ̀ sí gbogbo ǹkan tó kúrò lọ́wọ́ wa. Ó túmọ̀ sí kíkúrò lọ́wọ́ àṣejù, àìsàn, tàbí àwọn ohun mìíràn tí ó le fa àìgbádùn.

Ní àkókò ìgbà tuntun yìí, ọ̀rọ̀ náà "Japa" di ọ̀rọ̀ orí ẹnu àwọn ọ̀rọ̀ Yorùbá. Ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó ṣe pàtàkì nígbà tí a bá ń sọ̀rọ̀ nípa ìkọ́lé àti ìgbé ayé. Ọ̀rọ̀ náà ń lo láti ṣàlàyé ìgbésẹ̀ tí àwọn ọ̀rọ̀ Yorùbá ń gbà láti kúrò lọ́wọ́ àìsàn, àìgbádùn àti àwọn ìṣòrò mìíràn.

Tí a bá lo ọ̀rọ̀ náà "Japa" ní àwọn ìlú àgbà, ọ̀rọ̀ náà ń lo láti ṣàlàyé ìgbésẹ̀ tí àgbà ń gbà láti kúrò lọ́wọ́ àìsàn tàbí àkóbá mìíràn tí ó lè mú kí wọn kò lè gbádùn ìgbésí ayé wọn.

Ṣùgbọ́n, tí a bá lo ọ̀rọ̀ náà "Japa" ní àwọn ìlú ọ̀dọ̀, ọ̀rọ̀ náà ń lo láti ṣàlàyé ìgbésẹ̀ tí ọ̀dọ́ ń gbà láti kúrò lọ́wọ́ ìṣòrò tàbí àìgbádùn mìíràn tí ó lè fa àìlágbára wọn láti gbé ìgbésí ayé alábòsí.

Ní ẹnu àgbà, tí a bá sọ pé ọ̀rọ̀ kan "japa", ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọ̀rọ̀ náà kúrò lọ́wọ́ wa, àwa kò lè mú ọ̀rọ̀ náà mọ́. Tí a sì bá sọ pé ọ̀rọ̀ kan "japa sí ọ̀ràn mìíràn", ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọ̀rọ̀ náà ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú ọ̀ràn tuntun, ó sì yàtọ̀ pátápátá sí ọ̀rọ̀ àkọ́kọ́.

Ṣùgbọ́n, ní ẹnu ọ̀dọ́, tí a bá sọ pé ọ̀rọ̀ kan "japa", ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọ̀rọ̀ náà kúrò lọ́wọ́ wa, àwa kò lè mú ọ̀rọ̀ náà mọ́. Tí a sì bá sọ pé ọ̀rọ̀ kan "japa sí ọ̀ràn mìíràn", ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọ̀rọ̀ náà ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú ọ̀ràn tuntun, ó sì yàtọ̀ pátápátá sí ọ̀rọ̀ àkọ́kọ́.

Nígbà tí a bá lo ọ̀rọ̀ náà "Japa" ní àwọn ìlú àgbà, ọ̀rọ̀ náà ń lo láti ṣàlàyé ìgbésẹ̀ tí àgbà ń gbà láti kúrò lọ́wọ́ àìsàn tàbí àkóbá mìíràn tí ó lè mú kí wọn kò lè gbádùn ìgbésí ayé wọn.

Ṣùgbọ́n, tí a bá lo ọ̀rọ̀ náà "Japa" ní àwọn ìlú ọ̀dọ́, ọ̀rọ̀ náà ń lo láti ṣàlàyé ìgbésẹ̀ tí ọ̀dọ́ ń gbà láti kúrò lọ́wọ́ ìṣòrò tàbí àìgbádùn mìíràn tí ó lè fa àìlágbára wọn láti gbé ìgbésí ayé alábòsí.

Tí a bá ṣàgbéyẹ̀ wò ọ̀rọ̀ náà "Japa", a ó rí i pé ọ̀rọ̀ náà gbọ́rọ̀, ó sì gbooro. Ó kọ̀ wọ́ ilé, ó sì kọ̀ wọ́ ọjà. Ó kọ̀ wọ́ ọ̣̀fẹ̀ àti ìbínú. Ṣùgbọ́n, ǹkan wo ni "Japa" gangan?

Ní àwọn ọ̀rọ̀ tí ó gbọ́rọ̀, "Japa" túmọ̀ sí fífararẹ̀, fífà sílẹ̀ tàbí kúrò lọ́wọ́ ohun tí ó le jẹ́ ànfàní tàbí ijiyà.

Fún àpẹẹrẹ, tí a bá sọ pé ọ̀rọ̀ kan "japa", ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọ̀rọ̀ náà kúrò lọ́wọ́ wa, àwa kò lè mú ọ̀rọ̀ náà mọ́. Tí a sì bá sọ pé ọ̀rọ̀ kan "japa sí ọ̀ràn mìíràn", ìtúmọ̀ rẹ̀ ni pé ọ̀rọ̀ náà ní àjọṣepọ̀ pẹ̀lú ọ̀ràn tuntun, ó sì yàtọ̀ pátápátá sí ọ̀rọ̀ àkọ́kọ́.

Ṣùgbọ́n, ní àwọn ọ̀rọ̀ ọ̀hún, "Japa" kò túmọ̀ sí gbogbo ǹkan tó kúrò lọ́wọ́ wa. Ó túmọ̀ sí kíkúrò lọ́wọ́ àṣejù, àìsàn, tàbí àwọn ohun mìíràn tí ó le fa àìgbádùn.