Joanna Staniszkis

Joanna Staniszkis, wybitna polska socjolożka, urodziła się 28 maja 1935 roku w Warszawie. Była córką Adama Staniszkisa, również znanego socjologa, i Marii z domu Zglenickiej. Jej dzieciństwo i młodość przypadły na trudny okres powojenny, co niewątpliwie wpłynęło na jej późniejsze zainteresowania badawcze.

Staniszki studiowała socjologię na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w roku 1957 uzyskała tytuł magistra. Już w trakcie studiów wykazywała się niezwykłą dociekliwością i wrażliwością na krzywdę społeczną. Zajmowała się m.in. problematyką pracy kobiet, przemianami społecznymi w przemyśle oraz socjopatologiami życia miejskiego.

Po ukończeniu studiów Staniszkis pracowała przez kilka lat w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. W tym okresie intensywnie prowadziła badania terenowe, głównie w środowiskach robotniczych i wiejskich. Jej badania cechowała dbałość o metodologię, rzetelność i empatia wobec badanych osób.

W roku 1968 Staniszkis obroniła na Uniwersytecie Warszawskim pracę doktorską poświęconą problemom społecznym ludności wiejskiej. W tym samym roku wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie podjęła pracę na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Pobyt w USA wpłynął na jej poglądy na socjologię i pozwolił jej poznać nowe nurty teoretyczne.

Po powrocie do Polski w 1977 roku Staniszkis objęła stanowisko profesora socjologii na Uniwersytecie Warszawskim. W tym okresie opublikowała swoje najważniejsze prace, w tym "Polskie tabu" (1983) i "Antynomie socjalizmu" (1989). Jej książki były szeroko czytane i komentowane, a ona sama stała się jedną z najbardziej wpływowych polskich socjolożek.

Staniszki szczególnie interesowała się problematyką przemian społecznych, nierówności społecznych i anomii społecznej. W swoich pracach analizowała m.in. mechanizmy legitymizacji władzy, patologie życia społecznego i procesy marginalizacji. Jej badania były odważne i przełomowe, a ona sama nie bała się poruszać trudnych i kontrowersyjnych tematów.

Joanna Staniszkis zmarła 27 stycznia 2020 roku w Warszawie. Była wybitną socjolożką, która wniosła nieoceniony wkład w rozwój polskiej socjologii. Jej prace są nadal czytane i badane, a jej myśl socjologiczna inspiruje kolejne pokolenia badaczy.