Libya

Òwe, ẹ̀mí kò mò pé Libya jẹ́ orílẹ̀-èdè kan tó dáńgájíá nínú Africa kíákíá. Ara orílẹ̀-èdè náà tóbi, ó tó ẹgbẹ̀rún méjìdínlógún ìgbà kilomítà - tó ṣe bíi mẹ́rẹ̀ẹ̀rin ẹgbẹ̀rún ìgbà kilomítà die!

Kí ni mọ́ kàn Libya? Ṣé o mọ̀ pé orílẹ̀-èdè náà jẹ́ àgbà tóbi jùlọ nínú gbogbo orílẹ̀-èdè Arab? Kí ni o mọ̀ nípa ìtàn ti orílẹ̀-èdè náà? Ṣé o gbọ́́ nípa àwọn ìjà àgbẹ́gbẹ̀ tó ti ń ṣẹlẹ̀ ní Libya?

Àwọn ìjà àgbẹ́gbẹ̀ yìí ti fa ìdààmú ńláǹlà fún orílẹ̀-èdè náà, ó sì ti mú kí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọmọ orílẹ̀-èdè náà kúrò ní ilé wọn. Ọ̀rọ̀ náà ńlá gan-an, ṣùgbọ́n ẹ jọ̀wọ́ bọ̀ wá lórí, kí àwa náà lè sọ àwọn ohun tó ń ṣẹlẹ̀ ní Libya.

Libya jẹ́ orílẹ̀-èdè tó ni ọ̀gbọ́rọ̀ kan tó káríayé. Ó ní àwọn ilẹ̀ àgbà tí ó tóbi tó, àwọn ilẹ̀ ọ̀rẹ̀ tó jinlẹ̀, àti àwọn ọ̀rọ̀ ajé tó lágbára. Ṣùgbọ́n láìpẹ́ yìí, Libya ti kọ́ jùlọ nípa àwọn ìjà àgbẹ́gbẹ̀ tó ti ń ṣẹlẹ̀ ní orílẹ̀-èdè náà.

Àwọn ìjà àgbẹ́gbẹ̀ yìí bẹ́rẹ̀ ní ọdún 2011, nígbà tí àwọn ọmọ orílẹ̀-èdè náà bá oríṣiríṣi ààrá ọ̀rọ̀ tó ń ṣẹlẹ̀ sí ọ̀rọ̀ ṣìlẹ̀. Òṣìṣẹ́ ògbóńtarìgbárí àgbà orílẹ̀-èdè náà, Muammar Gaddafi, di ẹ̀dá ìbànújẹ́ nínú ìjà náà, ṣùgbọn ìjà náà kò lọ́ wọ̀ fún ọ̀rọ̀ náà. Títí dòní, Libya ń gbìyànjú láti gbàgbé ìdáàmú tí àwọn ìjà àgbẹ́gbẹ̀ yìí ti fa, ṣùgbọ́n kò rọrùn.

Orílẹ̀-èdè náà fẹ́ràn ọ̀rọ̀ àlàáfíà, ṣùgbọ́n kò rọrùn fún Libya láti gbé ọ̀rọ̀ àlàáfíà yìí gbẹ́. Àwọn ìjà àgbẹ́gbẹ̀ ti fa àwọn ìṣòrò púpọ̀ fún orílẹ̀-èdè náà, tó fi mọ́ àwọn ìṣòrò tó ti wà tẹ́lẹ̀. Ní báyìí, Libya ń ṣiṣẹ́ láti gbà á lẹ̀ fún ìṣòrò wọ̀nyí.

Àwa gbọ́ pé orílẹ̀-èdè náà máa gbà á lẹ̀ fún àwọn ìṣòrò tó ń dojú kọ, ó sì máa di orílẹ̀-èdè tó dáńgájíá pẹ̀lú. Ǹjẹ́ a nílò àwọn àdúrà ẹ̀bẹ̀ rẹ̀?