Manmohan: ఆయన జీవితకాలంలో, మరణానంతర కాలంలో ఉద్ఘాటించిన జ్ఞానకుంభాలు

డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్, భారతదేశానికి దిక్సూచిగా నిలిచిన ఓ మహనీయుడు, ఆయన నాయకత్వంలో దేశం ఆర్థికంగా ఎంతగానో అభివృద్ధి చెందింది. ప్రధానమంత్రిగా 2004 నుంచి 2014 వరకు ఆయన చేసిన సేవలు అనిర్వచనీయమైనవి. నేడు ఆయన మరణ వార్త విన్న ప్రతి ఒక్క భారతీయుడి హృదయం కూలిపోయినట్లు ఉంది.

మన్మోహన్ సింగ్ పంజాబ్ రాష్ట్రంలోని గ్రామీణ ప్రాంతమైన గహ్‌లో 1932, సెప్టెంబర్ 26న జన్మించారు. ఆయన తండ్రి గంగూ రాం ఒక గ్రామీణ రైతు. పేదరికం, వ్యవసాయ కష్టాల కారణంగా మన్మోహన్ సింగ్ కుటుంబం ఆర్థిక సమస్యలతో సతమతమైంది. అయినప్పటికీ, మన్మోహన్ చదువుకు అధిక ప్రాధాన్యతనిచ్చారు. అత్యుత్తమ ర్యాంక్‌తో పంజాబ్ విశ్వవిద్యాలయం నుంచి ఆర్థికశాస్త్రంలో మాస్టర్స్ డిగ్రీని పూర్తి చేశారు. ఆ తర్వాత ఆక్స్‌ఫర్డ్ యూనివర్సిటీకి వెళ్లి అక్కడ మరో మాస్టర్స్ డిగ్రీ పొందారు. అనంతరం కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయంలో పిహెచ్‌డీ పొందారు.

2004 నుంచి 2014 వరకు పదవిలో ఉన్న సమయంలో ఆయన అత్యంత ముఖ్యమైన ఆర్థిక సంస్కరణలకు శ్రీకారం చుట్టారు. భారతదేశంలో ఆర్థిక స్థితిగతులను మెరుగుపరచడంలో తీవ్రంగా ప్రయత్నించడంతో పాటు, విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులను ఆకర్షించడానికి , దేశీయ వ్యాపార వాతావరణాన్ని మెరుగుపరచడానికి అనేక చర్యలను చేపట్టారు. ఈ సంస్కరణల ఫలితంగా భారతదేశం ఆర్థిక రంగంలో అపారమైన పురోగతి సాధించింది.

అంతర్జాతీయ వేదికపై కూడా మన్మోహన్ సింగ్ విశేష అభిరుచిని కలిగి ఉన్నారు. ఆయన ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలో భారతదేశ పాత్రను బలోపేతం చేయడానికి కృషి చేశారు. 2008 ఆర్థిక సంక్షోభం సమయంలో, భారత ఆర్థిక వ్యవస్థను స్థిరంగా ఉంచడంలో ఆయన పాత్ర కీలకమైనది.

రాజకీయ ప్రస్థానంతో పాటు, మన్మోహన్ సింగ్ ఒక ప్రసిద్ధ ఆర్థికవేత్త కూడా. భారతదేశం అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థికవ్యవస్థకు సంబంధించి అనేక పుస్తకాలు, పత్రాలను రాశారు. ఆయన రచనలు భారతదేశ ఆర్థిక విధానంపై ప్రభావవంతమైన గొంతుగా నిలిచాయి.

మన్మోహన్ సింగ్ ఒక దయగల మరియు సహృదయుడు. సామాజిక మార్పు మరియు న్యాయం కోసం ఆయన ఎల్లప్పుడూ కృషి చేశారు. మత సామరస్యం, సామాజిక సమగ్రత కోసం అవిశ్రాంతంగా పనిచేశారు. అణగారిన వర్గాల, మైనారిటీల హక్కులను సమర్థించేవారు.

మన్మోహన్ సింగ్ భారతదేశానికి గొప్ప వరం. ఆయన నాయకత్వంలో భారతదేశం ఆర్థిక, సామాజిక రంగాల్లో ఒక కొత్త యుగాన్ని ప్రారంభించింది. ఆయన జ్ఞాపకాలు భారతీయులను ఎల్లప్పుడూ ప్రేరేపిస్తూనే ఉంటాయి..

మన్మోహన్ సింగ్ డిసెంబర్ 26, 2024న తుది శ్వాస విడిచారు. దేశమంతా శోకసంద్రంలో మునిగిపోయింది. భారతదేశానికి ఆయన చేసిన సేవలను దేశం ఎప్పటికీ గుర్తుంచుకుంటుంది.