Mazishi ya Rita Tinina, Mwanamke Shupavu Aliyepigania Ukombozi wa Wanawake

Miongoni mwa wanawake mashuhuri walioacha alama isiyofutika katika historia ya ukombozi wa wanawake nchini Tanzania ni Rita Tinina, mwanamke mpiganaji ambaye maisha yake yaliongozwa na dhana ya ujenzi wa taifa lenye usawa na haki kwa wanawake.

Rita Tinina alizaliwa katika kijiji kidogo cha Gwata, mkoani Iringa, mwaka 1935. Kuanzia utoto wake, alikuwa na shauku kubwa ya kuona wanawake wakijikomboa kutoka kwa minyororo ya ukandamizaji. Aliamini kwamba wanawake wana uwezo na haki ya kushiriki kikamilifu katika nyanja zote za maisha, ikiwa ni pamoja na siasa, uchumi, na kijamii.

Mwaka 1957, Rita Tinina alijiunga na chama cha siasa cha TANU, ambacho kilikuwa kikiongoza harakati za ukombozi wa Tanganyika kutoka kwa ukoloni wa Uingereza. Alikuwa mmoja wa wanawake wachache waliohusika kikamilifu katika harakati hizo, na mchango wake ulikuwa mkubwa katika kupigania uhuru wa nchi.

Baada ya uhuru mwaka 1961, Rita Tinina aliendelea kupigania ukombozi wa wanawake. Alichaguliwa kuwa mbunge katika Bunge la Tanganyika, na katika wadhifa huo alitumikia kama mtetezi asiyechoka wa haki za wanawake. Alisisitiza juu ya umuhimu wa elimu ya wasichana, ushiriki wa wanawake katika ngazi zote za uongozi, na kuondolewa kwa sheria na mila zilizokandamiza wanawake.

Rita Tinina pia alikuwa mwanzilishi na kiongozi wa Umoja wa Wanawake wa Tanganyika (UWT), shirika muhimu lililokuwa na lengo la kuunganisha na kuwawezesha wanawake nchini kote. UWT ilitoa mafunzo ya uongozi, huduma za afya, na msaada wa kisheria kwa wanawake, na ikawa sauti yenye nguvu katika harakati za ukombozi wa wanawake.

Katika maisha yake yote, Rita Tinina alikabiliwa na changamoto nyingi na upinzani kutoka kwa wale ambao walipinga mawazo yake ya usawa wa kijinsia. Lakini hakuyumbishwa kamwe, na aliendelea kupigania kile alichokiamini. Ujasiri na uthabiti wake uliwahimiza wanawake wengi wa Tanzania na kuwa mfano kwa vizazi vijavyo.

Tarehe 10 Julai 2023, Rita Tinina alifariki dunia akiwa na umri wa miaka 88. Kifo chake kilizua maombolezo makubwa katika nchi nzima, na rais wa Tanzania Samia Suluhu Hassan alimtangaza kuwa shujaa wa taifa.

Rita Tinina atabaki kukumbukwa kama mwanamke shupavu na mtetezi asiyechoka wa ukombozi wa wanawake. Maisha yake na urithi wake utaendelea kuwahamasisha wanawake na wasichana wa Tanzania na kwingineko duniani kote.

Wito wa Kuendeleza Urithi wa Rita Tinina

Kifo cha Rita Tinina kimeacha pengo kubwa katika harakati za ukombozi wa wanawake. Lakini urithi wake unaendelea kuishi kupitia kazi ya mashirika na watu binafsi wanaoendelea kupigania usawa wa kijinsia.

Sisi sote tuna wajibu wa kuendeleza urithi wa Rita Tinina kwa kufanya yafuatayo:

• Kuendelea kutetea haki na uwezo wa wanawake.
• Kusaidia elimu na uwezeshaji wa wasichana.
• Kufanya kazi kwa ajili ya kuondolewa kwa ukatili wa kijinsia.
• Kuungana na kuunga mkono mashirika ya ukombozi wa wanawake.

Kwa kufanya hivi, tunaweza kuhakikisha kwamba urithi wa Rita Tinina utaishi kwa vizazi vijavyo na kwamba ndoto yake ya Tanzania yenye usawa na haki kwa wanawake itakuwa ukweli.