Me yasa yasa ke da aka samu a Najeriya ke bai wa hannun 'yan Najeriya?

A Najeriya, yawancin dokokin da ake ƙaddamarwa ana yin su ne da nufin inganta rayuwar 'yan ƙasa. Sai dai kuma, akwai wasu dokoki da ba a cika fahimtar su ba ko kuma a yi amfani da su yadda ya kamata, wanda hakan ya sa ba su da wani tasiri a rayuwar 'yan ƙasa.

Misalan Dokokin da Bai Wa Ƴan Najeriya Hannu

Dokar 'Yanci Ga Jama'a (FOI Act): Wannan doka tana ba da 'yancin neman bayani ga duk bayanan da ma'aikatan gwamnati ke riƙe da su. Duk da haka, ana zargin cewa wasu hukumomin gwamnati ba sa bin dokar, wanda hakan ke sa 'yan ƙasa su kasa samun bayanai masu mahimmanci game da yadda ake gudanar da harkokinsu.
Dokar Yaki da Cin Hanci da Rashawa (ICPC Act): Wannan doka tana da nufin hana cin hanci da rashawa a Najeriya. Sai dai kuma, ana ganin cewa 'yan siyasa da manyan jami'an gwamnati na amfani da dokar don tsare kawayensu da 'yan uwansu daga hukunci.
Dokar 'Yanci Ga Jama'a (PRA Act): Wannan doka tana ba da 'yancin neman bayani ga duk bayanan da ake riƙe da su a matakin jihohi da kananan hukumomi. Duk da haka, an yi zargin cewa gwamnatocin jihohi da na kananan hukumomi ba sa bin dokar, wanda hakan ke hana 'yan ƙasa samun bayanai game da ayyukan gwamnatocin su.

Dalilin da yasa Dokoki Bai Wa Ƴan Najeriya Hannu
Akwai dalilai da yawa da ke sa dokoki a Najeriya ba sa cika samun tasiri a rayuwar 'yan ƙasa, ciki har da:

Rashin Ilimin Jama'a: Yawancin 'yan Najeriya ba su san hakkokinsu na doka ba, wanda hakan ke sanya su kasa amfani da dokoki don kare kansu.
Rashin Ƙarfafa Hukuncin: Hukumomin da ke da alhakin tabbatar da aiwatar da dokoki sau da yawa ba sa yin hakan, wanda hakan ke sa 'yan ƙasa su yi watsi da dokokin.
Rashin Ƙarfin Ƙara: 'Yan Najeriya da yawa ba su da damar shigar da ƙara a kotu, wanda hakan ke sanya su ba za su iya neman hakkokinsu ta shari'a ba.

Yadda Ake Magance Matsalar
Don magance matsalar dokokin da bai wa 'yan Najeriya hannu, gwamnati da sauran masu ruwa da tsaki na bukatar daukar matakai masu zuwa:

Ƙara Ilimin Jama'a: Gwamnati na bukatar gudanar da kamfen ɗin wayar da kan jama'a don ilimantar da 'yan Najeriya game da haƙƙoƙinsu na doka.
Ƙarfafa Ƙarfafa Hukuncin: Hukumomin da ke da alhakin aiwatar da dokoki dole ne a ba su ƙarin ikon da albarkatu don tabbatar da dacewar dokokin.
Sauƙaƙa Ƙarar Ƙara: Gwamnati na buƙatar sauƙaƙa wa 'yan Najeriya gabatar da ƙara a kotu ta hanyar samar da tallafin shari'a ga waɗanda ba su da damar yin hakan.

Kammalawa
Rashin dokokin da aka yi a Najeriya ya zama babban abin damuwa ga 'yan ƙasa. Don magance wannan matsalar, gwamnati da sauran masu ruwa da tsaki na bukatar yin aiki tare don tabbatar da cewa 'yan Najeriya sun san haƙƙoƙinsu na doka kuma ana aiwatar da dokoki yadda ya kamata. Tare da yin hakan, za mu iya gina Najeriya inda doka ta mamaye kuma 'yan kasa ke jin tabbacin 'yancinsu.