Musa Anter

Musa Anter, denî pêşmergeyê rewşenbîrên kurdan e û li gundê Xorxavê (Zivinga) li Mêrdînê hatiye dinê. Bavê wî Elî, li sala 1908an dema xwerîşk û destpêka cîhanê êk êlahiyê gelekî xeletiye û ji gundê Xorxavê çûne gundê Keçikê. Musa Anter dibêje bavê wî û mêvana wî, li ser baho û bederan dema sûten, sûteke kurdî yê dawî ya jê re mane ji bîr nekiriye.
Musa Anter, li sala 1929an, dest bi dibistana seretayî kir û sê salan piştî demekê çû dibistana navendî li bajarê Amedê û çar salan piştî dibistana navendî çû dibistana dibistana amadeyî ya li Izmirê û 12 salan li Enqereyê û Îzmîrê maye. Musa Anter, li sala 1942an, ji dibistana amadeyî ya da zanîngeha bezirganî ya Enqereyê qedand û paşê dest bi kar kir.
Li ser daxwaza malbata xwe, li sala 1944an bi Ayşe Hale ya keça Şêx Seîd re zewicî û di navbera 1944an ta 1949an caran li Amedê û caran li Enqereyê dimîne. Musa Anter, di sala 1949an bi malbata xwe ve hate Stenbolê û salekê piştî jibûna xwe ya ji karê bêkarî, bi navê Rewşen û Dunya du kurê wî çêbûn û piştî demekê bi navê Dicle keçekê wî çêbû.
Musa Anter, piştî sala 1949an, li dersên tûrîzmê beşdar bû û li ser vê karê wekî memûr dest bi xebatê kir. Lê belê ji ber sedemên siyasî di sala 1955an ji karê xwe hate dûrxistin. Piştî dûrxistina wî ji karê xwe, çû li nav malperekê û wekî mamosteyê kurdî û tûrîzmê dest bi xebatê kir. Li ser pêşniyara hevalê xwe ya bi navê Cegerxwîn, dest bi nivîsandina dersên kurdî kir û ev dersê dadiyê. Musa Anter, li heman demê de li ser malpera kurdan ya bi navê Hawar dest bi nivîsandina nivîsaran kir.
Musa Anter, ji sala 1961an û pêde, dest bi nivîsandina rêzefîlma kurdî ya bi navê Çîrokên Kurdî kir û vê rêzefîlm li ser rojnameya bi navê Komal û rojnameya bi navê Jin ya kurdî weşand. Wî bi beşdarîya hevalên xwe li Amedê û li heman demê de li Stenbolê çapxaneyên bi navê Serbest û Deng kur. Di sala 1965an de dest bi nivîsandina jinnameya Îdeal ya kurdî kir û hemû çar jimarên wê çap kir.
Musa Anter, piştî sala 1969an, dest bi weşandina rojnameya bi navê Çiya kurdî kir û li ser vê rojnameyê gelek nivîsar û gotar nivîsand. Piştî sala 1970an, dest bi beşdarî û nivîsandina rêzefîlmên kurdî li ser rojnameya bi navê deme Demokrat ya bi tirkî kir.
Musa Anter, ji aliyekê ve li heman demê de li ser rojnameya bi navê Jin a kurdî, rojnameya bi navê Roja kurdî û rojnameya bi navê Welat a kurdî nivîsandina xwe dewam dikir û ji aliyê din ve jî li ser rojnameya bi navê Pıtırçikê ya bi tirkî nivîsandina xwe dewam dikir.
Musa Anter, li roja 20ê Îlonê ya sala 1992an de ji aliyê JÎTEMê ve li ser kolanan Amedê hate kuştin.