Ní gá móréacht, ní gá mórchreideamh

Bhain an amhránaí Enya clú agus cáil amach go hidirnáisiúnta le chéad singil a eisíodh léi, “Orinoco Flow”. Scuaid sí an domhan gach ar ghuala go dtí gur sáraigh sí a fhear acu ar fad le “Only Time”, an t-amhrán a tháinig in áit ceannaire na gCart sa Ríocht Aontaithe agus a bhain stádas platanam trí huaire sna Stáit Aontaithe. Bhí an t-amhrán ar an albam “A Day Without Rain” agus cé go raibh sé ar an gcéad singil a eisíodh, ní raibh ann an chéad amhrán a scríobhadh dó. Dar le Enya, bhí sí ag obair ar an albam seo le seacht mbliana agus an t-amhrán seo a bhí ar an gcéad ceann a scríobhadh aige. Cé go raibh sé scríofa ag an am úd nuair a bhí an cogadh sa Bhoisnia ag dul ó neart go neart, níor bhreacadh brí an amhráin ar Enya go dtí tar éis na hionsaithe a rinneadh ar an Lárthurascaill ar 11 Meán Fómhair, 2001.
Deir sí gurbh iad na hionsaithe seo a mhéadaigh an brí a bhí i bhfocail an amhráin díreach díreach. Táthar ag rá gur “an t-am” an rud atá á dhíriú air sa taobh amuigh den amhrán, ach a deir an t-amhránaí féin, ní mór dúinn féin “an t-am” a bheith againn. Ní gá dúinn móréacht nó mórchreideamh a bheith againn leis dul ar aghaidh leis an gcuid eile den saol agus a cheiliúradh, bíodh sé sin go suntasach nó go beag. Tá súil ag Enya go gcuideoidh an t-amhrán seo le daoine an-saol a thuiscint go dtí leibhéal níos doimhne agus go gcabhróidh sé leo go peirceantaí níos fearr le leasanna is mó sa saol.
Ó cuireadh tús leis an gclár RTÉ “Other Voices” stairiúil i Dingle, tá sé tar éis ceiliúradh a dhéanamh ar cheol agus ar ealaín ó gach cúinne de gach contae in Éirinn an lá atá inniu ann. Ach cé gur iad na ceoltóirí ceiliúirtí is mó an clár, tá clú agus cáil bainte amach ag an gclár féin as a chuid eachtraí beaga agus a chairde níos cáiliúla. Ní raibh Enya ó Ghaoth Dobhair, Dhún na nGall, ar aon de na réaltaí taobh amuigh den talamh a bhí ar stáitse Other Voices le déanaí ach bhí sí chomh láidir sin ar an oíche úd agus a bhí na réaltaí eile. Bhí sé ar an oíche a bhain Enya an bua bhreá ar Rihanna, Lady Gaga agus a leithéid eile.
Tá sé le fada an lá, an tráth a bhí Enya chomh mór sin is go ndéanfadh sí staidiam a líonadh ina aonar. Ach ní athraigh sé aon rud den tsaol sách príobháideach atá á chaitheamh aici. Tá an ceol agus an ceol di ag Enya agus go deimhin, is maith léi an deis a bheith aici an ceol a bheith aici mar mhúinteoir aici i saol an lae inniu. “Ní gá móréacht, ní gá mórchreideamh,” is é an teanga a thagann chuici gach lá agus is í atá ag stiúradh an bhealach i saol a caithfidh sí go féin-mhúinte.
Ní thagann an ceol ó Enya féin gach tráth. Tá sí sásta freisin a admháil go dtagann sé ó fhoinsí eile chomh maith, foinsí a bheadh gan ainm go bunúsach agus fós nach mbeadh a fhios ag duine ar bith acu go bhfuil Enya sásta a chuid ceoil a rith trína cuid féin. Is í an chuid chruthaitheach di atá ina an t-amhránaí agus ina scríbhneoir na n-amhrán, ach is é an chuid intleachtúil di atá ina gcomhscríbhneoir de chuid na n-amhrán.
Deir Enya go bhfuil sí gníomhach chomh maith ina cuid oibre. Deir sí go gcaithfidh sí féin a mhúnlú agus féin a chruthú féin gach lá sula bhféadfaidh sí an lá a chríochnú agus go dtugann an obair seo í mar bhóthar gníomhach. Is é an ceol an gníomhaíocht a dhéanann sí agus tá sí bródúil as an gníomhaíocht sin. Mar sin féin, ní chreideann sí go bhfuil an ceol a bhíonn aici comh casta ná chomh hiomlán leis na daoine eile a dtagann chuici le ceisteanna agus le hiarrachtaí.
Bhí an ceol ag teacht go Enya ón am a bhí sí ina buachaillín beag agus lean sé go pras chun an lá atá inniu ann. An chuid is mó den am, chuir sí an ceol i bhfolach ó gach duine eile, ach ag an am seo den saol, léiríonn sí a cuid ceoil chomh maith le a cuid teanga féin. Tá sí ábalta dul i bhfeighil ar fhoinsí deiridh is foinse a bhfuil sí bródúil as é a dhéanamh. Tá an chuid is mó den fhís seo foilsithe i gceirnín atá aige, agus tá an ceol seo comh daingean sin is gur féidir é a úsáid i bhfíseán an Lárthurascaill ar an 11 Meán Fómhair.
Níl sé soiléir ach an é an chuid is mó den fhís seo a bhí á dhéanamh ag Enya. Tá an chuid is mó den fhís seo déanta ag daoine eile, daoine a chuir i gcló an fhís chun an saol a chruthú a chruthóidh an ceol. Tá Enya ach ina buaiteoir duais, buaiteoir duais a fuair sé mar gheall ar an obair a rinne sí le linn saoil. “Tá mé bródúil as an ngnímh seo,” is é an teanga atá ag dul chuici gach lá agus is í atá ag stiúradh an bhealach i saol a caithfidh sí go féin-mhúinte. “Táim bródúil as an ngnímh seo,” is é an teanga a deir sí gach lá, agus is í atá ag stiúradh an bhealach i saol a chaithfidh sí go féin-mhúinte.