Ojú Ọ̀rọ̀ Àgbà, Ìgbà Àtijó

Níbí tí ọ̀rọ̀ ni àgbà á, àti ìtàn ní ọ̀pọ̀, ojú ọ̀rọ̀ láti ìgbà àtijó jẹ́ àgbà tó rọ̀rùn láti kọ ní ìrìn àjò àgbà àti àjọ̀sọ̀ wa. Ní àwọn ọ̀rọ̀ wọ̀nyí, tí àwa kọ ní ìmọ́lẹ̀ ìṣẹ̀ àgbà àti àṣà wa, ọ̀pọ̀ ọ̀rọ̀ àgbà tí a kọ níbi tí a ti rí láti ìgbà àtijó, èyí tí kò tíì já tabili nínú àgbà náà. Àwọn ọ̀rọ̀ wọ̀nyí, tí a mọ̀ sí "ojú ọ̀rọ̀ àgbà," jẹ́ àwọn ọ̀rọ̀ tí ó rọ̀rùn láti lo àti láti mọ̀, tí ó ṣàgbà fún ọ̀pọ̀ ọ̀rọ̀ àgbà jẹ́jẹ́.

Bí ọ̀rọ̀ àgbà ṣe ń fún wa ní àgbà
Ojú ọ̀rọ̀ àgbà jẹ́ àwọn ohun tí ó wà ní gbogbo àgbà, tí ó jẹ́ àwọn ohun tí a mọ̀ tí ó ń ṣàngó àgbà. Nígbà tí a bá kọ ọ̀rọ̀ àgbà, a máa ń bẹ̀rẹ̀ láti kọ ojú ọ̀rọ̀, tí a sì ń tesiwaju láti kọ ọ̀rọ̀ mẹ́ta, mẹ́rin, mẹ́fà, síbẹ̀ síwájú sí i. Bẹ́ẹ̀ ni a ń tesiwaju láti kọ ojú ọ̀rọ̀, tí a sì ń tesiwaju láti kọ ọ̀rọ̀ tí ó gbòòrò sí i, tí ó sì ń gùn sí i, tí a sì ń tesiwaju báyìí títí tí a fi kọ ọ̀rọ̀ náà sí àgbà.

Ojú ọ̀rọ̀ àgbà tí ó wọ́pọ̀
Àwọn ojú ọ̀rọ̀ àgbà kan tí ó wọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn òwe wọn ni:

• Kíni - Ta ni?
• Níbi - Níbo ni?
• Nígbàtí - Nígbà tí?
• Báwo - Báwo ni?
• Ǹjẹ́ - Ṣé?
• Ṣeun - Ẹ̀bẹ̀
• Èmi - Èmi
• Ìwọ - Ìwọ
• Àwa - Àwa

Fífún ọ̀rọ̀ àgbà ní ìgbà
Nígbà tí o bá ń kọ ọ̀rọ̀ àgbà, ó ṣe pàtàkì láti fún ọ̀rọ̀ náà ní ìgbà. Ní àgbà, ìgbà jẹ́ bí àgbà ṣe ń yípadà lẹ́kúnrẹ́rẹ́. Ìgbà àgbà mẹ́rin tó wọ́pọ̀ jẹ́ ìgbà tí ó ṣaisájú (lákòóyí), ìgbà tí ó ṣaisájú àti ìgbà tí ó ṣe lọ́wọ́lọ́wọ́ (lọ́nàá), àti ìgbà tí ó ṣe lọ́la (lọ́lá).

Fífún ọ̀rọ̀ àgbà ní ìgbà jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó ṣe pàtàkì nítorí pé ó lè yí àgbà náà padà ni kíkọ àti nínú ìtumọ̀. Fún àpẹẹrẹ, ọ̀rọ̀ kọ́kọ́ lè túmọ̀ sí "kọ́kọ́" lọ́nàá, ṣùgbọ́n kọ́kànlá lè túmọ̀ sí "kọ́kọ́" lákòóyí.

Ìgbà jẹ́ àgbà tí ó jẹ́ àwọn ohun tí ó ṣe pàtàkì láti mọ̀ nígbà tí o bá ń kọ àti nímọ̀lẹ̀ ọ̀rọ̀ àgbà.

Àjọ̀sọ̀ ní ọ̀rọ̀ àgbà
Àwọn ọ̀rọ̀ àgbà ti jẹ́ àgbà tí ó wà nípa láti ìgbà àtijó, àti pé ó jẹ́ àgbà tí ó ṣe pàtàkì nípa láti jẹ́ àgbà tí ó lè ṣe àjọ̀sọ̀ ní gbogbo eniyan. Nígbà tí o bá ń kọ àgbà, ó ṣe pàtàkì láti ṣàyẹ̀wò àwọn ọ̀rọ̀ àgbà tí ó wà nípa láti ṣe àjọ̀sọ̀ rẹ̀ dára sí i. Àwọn ọ̀nà díẹ̀ láti ṣe àjọ̀sọ̀ rẹ̀ dára sí i ni:

• Fifún ọ̀rọ̀ àgbà ní ìgbà - Bí a ti sọ sájú, fífún ọ̀rọ̀ àgbà ní ìgbà lè yí àgbà náà padà ni kíkọ àti nínú ìtumọ̀. Nígbà tí o bá ń kọ àgbà, ó ṣe pàtàkì láti fún ọ̀rọ̀ náà ní ìgbà tí ó tọ́, tí ó sì ṣe àjọ̀sọ̀.
• Ló àwọn ọ̀rọ̀ ìsopọ̀ - Àwọn ọ̀rọ̀ ìsopọ̀ lè ràn ọ́ lọ́wọ́ láti ṣe àjọ́sọ̀ àwọn ọ̀rọ̀ rẹ̀ réré síi. Àwọn ọ̀rọ̀ ìsopọ̀ kan tí o lè lò ní àgbà ni lẹ́yìn náà, nígbà náà, ṣùgbọ́n, nítorí náà, àti ẹ̀mí.
  
• Kó àwọn àgbà kúrú - Kíkó àwọn àgbà kúrú lè ṣe àjọ̀sọ̀ rẹ̀ dára síi. Àwọn àgbà kúrú ni àwọn àgbà tí ó ní ọ̀rọ̀ méjì tàbí mẹ́ta tí ó ń ṣe àgbà ńlá tí ó gbòòrò sí i.
  

Ìparí
Ojú ọ̀rọ̀ àgbà jẹ́ àgbà tí ó wà nípa láti ìgbà àtijó, àti pé ó jẹ́ àgbà tí ó ṣe pàtàkì ní gbogbo àgbà. Nígbà tí o bá ń kọ àgbà, ó ṣe pàtàkì láti mọ̀ àwọn ojú ọ̀rọ̀ tí ó wà nípa, tí ó sì lè ṣe àjọ̀sọ̀ rẹ̀ dára sí i. Nígbà tí o bá ṣe gbogbo àwọn nǹkan wọ̀nyí, ojú ọ̀rọ̀ àgbà rẹ̀ yóò rọrùn láti kọ, tí ó sì yóò ṣe àjọ̀sọ̀ sí àgbà rẹ̀.