In de Baskische folklore is Olentzero een mythisch wezen dat wordt geassocieerd met de winterzonnewende. Hij wordt voorgesteld als een vriendelijke koolbrander die op kerstavond kinderen cadeautjes brengt. Volgens de legende woont Olentzero in de bergen en komt hij 's avonds laat in de dorpen aan, met cadeautjes die hij op de schoorstenen van de huizen achterlaat.
Hoewel Olentzero een benigne figuur is geworden, is het interessant om op te merken dat hij ooit werd gezien als een meer sinistere entiteit. In sommige Baskische legendes wordt Olentzero beschreven als een reus of zelfs een demon die 's nachts kinderen zou stelen.
De transformatie van Olentzero van een angstaanjagende figuur naar een geliefde feestfiguur is een weerspiegeling van de evolutie van de Baskische cultuur en de invloed van het christendom. Vandaag de dag is Olentzero een symbool van vreugde, hoop en de komst van het nieuwe jaar.