Orilẹ̀edè Adúgbò Nígbà M̀lẹ́yì, Olókìkí




Wo ẹ, wò ó! Ǹjẹ́ ọ̀rọ̀ náà "Colombia" ń dùn sí ọ? Ǹjé́ ó ń fún ọ́ ní ìderí ìgbàẹ̀jọ̀? Tí ó bá jẹ́ bẹ́ẹ̀, ó yẹ kó o kà àpilẹ̀kọ̀ yìí, ẹni ọ̀rẹ́ mi. Mo, ọmọ bíbí orilẹ̀-èdè náà, yóò gbé ọ lọ sí àrìnrin àjọ tí ó fi orílẹ̀-èdè yìí hàn ní àgbà.
Ìgbà àtijọ́, Colombia jẹ́ orílẹ̀-èdè àgbà ní àgbàyanu. Àwọn olùgbà orílẹ̀-èdè náà jẹ́ ọ̀gbọ́n gan-an nínú gbogbo kíkọ ọ̀rọ̀ àti àṣà wọn jẹ́ ọ̀rọ̀ àgbà. Kí nìdí tí orílẹ̀ èdè náà fi ń bẹ nínú àgbà? Ìdí rẹ̀ ni pé orílẹ̀ èdè náà jẹ́ ilé fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn, ẹ̀yà, àti àṣà ọ̀rọ̀. Ìpín-ìn gbogbo àwọn ohun yìí jẹ́ àmì àgbà àti ìwà ọmọlúwàbí tí ń mú orílẹ̀ èdè náà lágbára.
Nígbà tí ọ bá ṣàgbà wo orílẹ̀-èdè yìí lónìí, yóò jẹ́ ọ̀pọ̀lọpọ̀ òràn tí yóò mú ọ láǹfààní. Ọ̀kan lára rẹ̀ ni àwọn ẹ̀ka ẹsẹ̀ tó ṣàgbà. Ǹjé́ ọ mọ̀ pé Colombia jẹ́ ilé fún àwọn ẹ̀ka ẹsẹ̀ tó ga jùlọ ní agbáláyé? Ẹ̀ka ẹ̀sẹ̀ tó ṣàgbà jùlọ ní agbáláyé wà ní Medellín, Colombia. Orúkọ rẹ̀ ni "Comuna 13" àti pé wọ́n kà á sí àgbà ayé ní tọ̀sọ tọ̀sọ.
Kí nìdí tí orílẹ̀-èdè yìí fi jẹ́ apá kan pàtàkì tó bá dòrò àjọ? Ohun àgbà tí orílẹ̀-èdè yìí ṣe jáde, ẹ̀ka ẹsẹ̀ Comuna 13, jẹ́ àpẹẹrẹ kan. Orúkọ tí wọ́n ń pè é ní "àgbà ayé" kì í ṣe àṣìṣe. Ìka ẹsẹ̀ yìí jẹ́ àgbà ayé ní tòótó. Ó jẹ́ àwòrán gíga ti bí àwọn olùgbà ti orílẹ̀-èdè náà ṣe ní ìmọ́ àgbalagba nínú ìmọ̀ ẹsẹ̀.
Ó yẹ ká tún máa fi àfiyèsí sí àgbà oríṣiríṣi tí orílẹ̀-èdè Colombia ṣe jáde. Lára wọn ni:
* Àwọn Eré Òrìṣà: Ìgbà ni àwọn orílẹ̀-èdè Latin America mọ̀ sí àwọn ere òrìṣà wọn. Orílẹ̀-èdè Colombia kò ya kúrò nínú rẹ̀. Àwọn orílẹ̀-èdè náà jẹ́ ilé fún àwọn òrìṣà tí ó ń ṣàgbà tí wọ́n jẹ́ àpẹẹrẹ àgbà àṣà Latin America.
* Àwọn Ohun Òńṣẹ̀: Nígbà tí àwọn ọ̀rẹ́ rẹ̀ nínú àgbà Latin America ń ṣàgbà nípa àwọn ohun òńṣẹ̀, orílẹ̀-èdè Colombia kò ya kúrò nínú rẹ̀. Àwọn ohun òńṣẹ̀, tí wọ́n ṣe láti ọ̀rọ̀, àgbàdo, àti àwọn ohun èlò míì, jẹ́ àpẹẹrẹ àgbà àṣà ọ̀rọ̀ Latin America.
* Àwọn Ẹ̀ka Ọ̀rọ̀: Nígbà tí a bá dòrò àwọn ẹ̀ka ọ̀rọ̀ Latin America, orílẹ̀-èdè Colombia kò ya kúrò nínú rẹ̀. Àwọn ẹ̀ka ọ̀rọ̀ wọn, tí wọ́n ń fìgbà gíga ń kọ̀ nínú àjọ ọ̀nà, jẹ́ àpẹẹrẹ àgbà àṣà àgbà Latin America.
Àgbà àti àṣà ọ̀rọ̀ tí orílẹ̀-èdè náà ṣe jáde ti mú kí ó jẹ́ orílẹ̀-èdè tí ó gbóná gan-an ní àgbà Latin America. Ìgbà wo náà nìkan ṣoṣo láti ṣàgbà wo àgbà tí ó ṣàgbà. Bóyá ọ̀rẹ́ rẹ̀ ń ṣe jà nípa àgbà? Ó ṣàìní ẹ̀rí!