Mahalagang magkaroon ng kaalaman sa iba't ibang aspeto ng ating kasaysayan upang lubos tayong makaunawa sa ating kasalukuyang lipunan. Ang Proclamation No. 665 ay isa sa mga mahahalagang pangyayari sa ating bansa na dapat nating balikan at pagnilayan.
Noong Setyembre 23, 1972, sa ilalim ng pamumuno ni dating Pangulong Ferdinand Marcos, idineklara ang Proclamation No. 665. Ito ay nagpatupad ng batas militar sa buong bansa, na nagsuspinde sa karapatan sa habeas corpus at nagbibigay ng malawak na kapangyarihan sa pangulo.
Ang deklarasyon ng batas militar ay sinundan ng mga pag-aresto sa mga aktibista ng oposisyon, pagsara sa mga pahayagan, at pagsugpo sa mga pagtitipon. Ipinaliwanag ni Marcos ang kanyang aksyon sa pamamagitan ng pagbanggit sa banta ng paghihimagsik ng komunista at kawalan ng katatagan sa bansa.
Gayunpaman, marami ang naniniwala na ang batas militar ay isang estratehikong hakbang ni Marcos upang mapanatili ang kanyang kapangyarihan. Ang tumataas na pagtutol sa kanyang pamumuno at ang nalalapit na halalan sa 1973 ay maaaring maging mga salik sa kanyang desisyon.
Ang batas militar ay nagkaroon ng malaking epekto sa buhay ng mga Pilipino. Ang mga karapatang pantao ay nilabag, ang mga tao ay tinortyur at nawala, at ang ekonomiya ay humina. Ang kawalan ng kalayaan sa pamamahayag at pagpupulong ay lumikha ng isang kapaligiran ng takot at pangamba.
Gayunpaman, mayroon ding mga positibong epekto ang batas militar. Nabawasan ang krimen, naibalik ang kaayusan sa mga lansangan, at naisagawa ang mga proyekto sa imprastraktura. Ang ilang mga tao ay naniniwala na ang batas militar ay kinakailangan upang matiyak ang katatagan ng bansa sa isang panahon ng kaguluhan.
Ang batas militar ay tumagal ng higit sa isang dekada. Noong 1981, si Marcos ay humarap sa isang referendum kung saan binigyan siya ng mandato ng mga tao na ipagpatuloy ang kanyang pamumuno. Gayunpaman, ang lehitimidad ng referendum ay pinagtatalunan, at ang pagsalungat ay nagpatuloy na lumakas.
Noong Pebrero 1986, ang EDSA People Power Revolution ay humantong sa pagtatanggal kay Marcos sa kapangyarihan. Naibalik ang demokrasya sa Pilipinas, at ang Proclamation No. 665 ay tuluyang binawi.
Ang Proclamation No. 665 ay isang mahalagang paalala ng mga panganib ng awtoritaryanismo at kahalagahan ng pagprotekta sa ating mga karapatang pantao.
Sa pamamagitan ng pag-alaala sa paksang ito, matututo tayo mula sa mga pagkakamali ng nakaraan at matitiyak na hindi na mauulit ang mga ito.