Làm thế nào để thực hiện lễ thanh minh tại nhà đúng cách?

Tổng hợp các bài văn khấn Thanh Minh tại nhà và ngoài mộ đầy đủ, chính xác nhất cho các gia đình Việt vào ngày Tết Thanh Minh hàng năm, theo phong tục tập quán dân tộc. Ngoài văn khấn, Phong Thủy Đại Nam còn chia sẻ đến quý độc giả các thông tin cần biết về mâm cúng Thanh Minh gồm những lễ vật gì và một số lưu ý quan trọng.

Văn khấn tiết Thanh minh

Giới thiệu về Tết Thanh Minh

Trước khi tìm hiểu văn khấn Thanh Minh tại nhà đầy đủ, chúng ta cần hiểu ý nghĩa ngày Tết Thanh Minh. Ca dao có câu: “Con người có tổ, có tông. Như cây có cội, như sông có nguồn” với hàm ý răn dạy con cháu đời sau phải hiếu nghĩa, tưởng nhớ đến tổ tiên nguồn cội.

Với truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, ngày Tết Thanh Minh là một dịp thiêng liêng để con cháu hướng về Tổ tiên, thăm viếng thắp hương cho những người đã khuất và sửa sang lại các mộ phần trong dòng họ.

Vậy Tết Thanh Minh là ngày gì mà lại chọn thời điểm này đi tảo mộ? Theo đó, ngày Tết Thanh Minh còn gọi là Tiết Thanh Minh, hàng năm sẽ rơi vào ngày tiết thứ 5 trong số 24 tiết khí trong một năm.

Đây là ngày không cố định, thường trong khoảng thời gian sau khi kết thúc tiết Xuân Phân, bắt đầu từ mồng 4 hoặc 5 tháng 4 Dương lịch cho đến ngày 20 hoặc 21 tháng 4 Dương lịch. Chẳng hạn năm 2024, ngày Thanh Minh nhằm vào 26/2 Âm lịch nhưng năm 2025, Tiết Thanh Minh sẽ rơi vào ngày 7/3 Âm lịch. Trong ngày này, ngoài tảo mộ, các gia đình còn làm lễ cúng và đọc văn khấn Thanh Minh tại nhà và nghĩa trang, tùy theo nơi làm lễ.

Giới thiệu tiết Thanh minh

Xét trên nghĩa đen:

Thanh: Khí trong
Minh: Sáng sủa

Ghép lại ta có từ Thanh Minh mang nghĩa một ngày trời quang đãng, mát mẻ. Vào ngày đặc biệt có ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong đời sống tín ngưỡng của người Việt, các gia đình sẽ làm lễ cúng gia tiên sau khi đi tảo mộ về nhằm tưởng nhớ những người đã khuất.

Hàng năm, cứ đến Tiết Thanh Minh, con cháu của hầu hết các gia đình sẽ mang theo cuốc, xẻng, trái cây, hoa, bánh, nhang đèn ra nghĩa trang để chăm sóc mộ phần. Với những ngôi mộ chưa xây, con cháu sẽ đắp lại cho đầy đặn và phát bớt cây cỏ mọc dại trùm lên mộ, tránh chuyện động vật quấy rối người đã khuất yên nghỉ.

Với các ngôi nhà đã xây, con cháu sẽ dọn dẹp vệ sinh, quét tước để mộ phần thêm khang trang, sạch sẽ. Sau khi đã sửa sang, chăm sóc mộ phần xong xuôi, người tảo mộ mới bắt đầu trưng bày lễ vật, thắp hương làm lễ.

Bài văn khấn Thanh Minh tại nhà hay ngoài nghĩa trang, vì thế cũng đòi hỏi sự chính xác. Trong phần tiếp theo, Phong Thủy Đại Nam sẽ cập nhật văn khấn đầy đủ, chi tiết.

Bài văn khấn Thanh Minh

Không chỉ 1 bài văn khấn, để làm lễ Tết Thanh Minh chuẩn xác nhất, có đến 4 bài văn khấn Tiết Thanh Minh khác nhau. Bao gồm:

Văn khấn Thanh Minh tại nhà

Khấn Thanh Minh tại nhà

Trước tiên, gia chủ cần chuẩn bị mâm cúng đầy đủ với bánh trái, gạo muối, nước… Sau đó mặc đồ nghiêm túc, sửa sang lại quần áo chỉn chu rồi đứng trước hương án, đốt đèn, thắp nhang và đọc bài văn khấn Thanh Minh tại nhà dưới đây:

“Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!

Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương

Con lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc họ…

Con lạy bà tổ cô ông mãnh, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Nay con giữ việc phụng thờ tên là…, tuổi…, sinh tại xã…, huyện…, tỉnh… cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.

Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.

Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp tiết Thanh Minh, kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.

Con thành tâm thành kính cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà… phù hộ độ trì, đề tâm xếp nếp, vuốt ve che chở cho đại gia đình con bình an, thịnh vượng, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mang lại, điều dữ mang đi cho công việc của gia đình con đều thuận buồm xuôi gió, gặp nhiều may mắn.

Chúng con kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi xin gia tiên chứng minh chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia quyến.

Nam mô A di Đà Phật!

Nam mô A di Đà Phật!”

Đọc bài văn khấn Tết Thanh Minh xong, gia chủ vái 3 vái rồi chờ tuần hương. Nhang gần tàn, gia chủ hóa vàng và có thể hạ mâm lễ.

Văn khấn Thanh Minh ngoài mộ

Khấn Thanh Minh ngoài mộ

Ở ngoài nghĩa trang, người tảo mộ cần đọc 2 bài văn khấn, gồm: Văn khấn lễ âm phần Long Mạch, Sơn Thần thổ phủ nơi mộ & Văn khấn vong linh ngoài mộ.

Theo đó, sau khi chuẩn bị mâm lễ cúng đủ đầy gồm: Trầu cau, rượu thịt (gà hoặc chân giò luộc), nhang đèn, tiền vàng, bánh trái… đặt lên khu thờ chung tại mộ phần, gia chủ tiến hành đốt đèn, thắp nhang rồi đọc văn khấn lễ âm phần Long Mạch, Sơn Thần thổ phủ nơi mộ trước. Bài khấn này có phần hơi khác so với văn khấn Thanh Minh tại nhà:

“Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn thần:

– Con kính lạy các ngài Thần linh bản xứ cai quản trong khu vực này.

Tín chủ (chúng) con là: …

Nhân tiết Thanh minh (Tết Thanh minh) tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước án, kính mời chư vị Tôn thân lai lâm chiêu giám.

Gia đình chúng con có ngôi mộ của…

Táng tại xứ này, nay muốn sửa sang xây đắp (hoặc tảo mộ, bốc mộ…) vì vậy chúng con xin kính cáo các đấng Thân linh, Thổ công, Thổ phủ Long Mạch, Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ và Chư vị Tôn thần cai quản trong khu vực này, chúng con kính mời các vị chư Thân về đây chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho vong lĩnh được an nhàn yên ổn, siêu thoát. Cúi xin các vị phù hộ độ trì cho tín chủ chúng con toàn gia mạnh khỏe an bình, bốn mùa không tật ách, tám tiết hưởng thái bình.

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!”

Sau khi khấn xong, trong lúc chờ tuần nhang Thổ địa, chúng ta có thể đi viếng mộ phần gia đình, thắp hương lên mộ và tiếp tục khấn lễ vong linh ngoài mộ theo bài văn khấn Thanh Minh như sau:

“Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

– Con Kính lạy Hương linh…

Hôm nay là ngày…

Nhân tiết Thanh minh

Tín chủ (chúng) con…

Ngụ tại…

Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dây, gây dựng cơ nghiệp của. chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh… lại lâm hiện hưởng.

Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ, cho được dầy bền, tu sửa mình đường hậu quỹ cho thêm vững chắc. Nhờ ơn Phật Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh…. Phát nguyện tích đức tụ nhân, làm duyên, làm phúc cúng dâng Tin Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tê bân cứu nạn, hiểu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về Tiên Tổ.

Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều dữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quê hờ tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, giả trẻ nhuần ơn Phật Thánh.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!”

Sau khi đọc văn khấn Tết Thanh minh ngoài mộ xong, chúng ta chờ gần hết khoảng 2/3 tuần hương thì có thể đi lễ tạ ở các khu vực xung quanh. Tiếp đến hóa vàng và xin thụ lộc rồi quay về nhà làm lễ gia tiên, gia thân.

Bài cúng Thanh Minh xóm chuẩn

Khấn Thanh Minh trong xóm

Trước khi chuẩn bị cúng, gia chủ cần chuẩn bị mâm lễ gồm: trái cây, bánh kẹo, nhang đèn, vàng mã, nước sạch và 1 mâm cơm mặn hoặc chay. Sau đó làm lễ và đọc văn khấn Thanh Minh tại nhà như sau:

“Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy hương linh: (tên người dưới phần mộ; nếu là các cụ tổ tiên đã xa đời thì có thể gọi là cụ Tam Đại, Tứ Đại …).

Hôm nay là ngày: Tết Thanh minh.

Tín chủ chúng con là:

Ngụ tại địa chỉ:

Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn sinh thành dưỡng dục; nền đức cao dày, gây dựng cơ nghiệp của … (người dưới phần mộ).

Tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh (cụ, ông, cha…….) lai lâm hiến hưởng.

Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ cho được dầy bền; tu sửa minh đường cho thêm vững chắc.

Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật; phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà.

Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều giữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hòe tươi tốt. Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!”

Văn khấn Thổ Công, Thần Tài ngày Thanh Minh tại nhà

Văn khấn Thổ Công, Thần Tài

Gia chủ cần chuẩn bị trước lễ vật cúng gồm: 1 đĩa muối hột, 2 miếng vàng bạc, 2 đèn cầy, 5 chum rượu, 5 cây nhang, 5 loại trái cây, 2 điếu thuốc, 1 đia gạo, 1 bình hoa, 1 bộ tam sên luộc (1 miếng ba rọi, 1 con tôm hoặc cua, 1 trứng vịt) bày lên khu vực thờ cúng. Sau đó đốt đèn, thắp hương, đọc văn khấn Thanh Minh tại nhà:

“Con lạy chín phương Trời, mười phương Đất

Kính lạy quan Đương niên Hành khiển, Tề vương hành khiển, Ngũ miếu hành binh chi thần.

Kính lạy các ngài Thành hoàng bản cảnh chư vị đại vương.

Kính lạy Ông Địa – Thần Tài, ông chủ gia bà chủ đất, các phần hương linh khuất mặt khuất mày, các vị tiền chủ hậu chủ.

Con tên là…

Năm sinh…

Cửa hàng tại địa chỉ…

Hôm nay là ngày…

Tín chủ con thành tâm sắm sửa, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án. Trước bàn thờ chư vị Tôn Thần, tín chủ con chắp tay kính cẩn.

Khấu xin Thành hoàng bản địa, Ông Địa – Thần Tài chứng minh cho tâm lành khấn vái, xin chân thành cảm ơn chư vị thần linh đã phù hộ độ trì cho con trong suốt thời gian qua, cho chúng con kinh doanh buôn bán lo toan công việc tại nhà này xứ này.

Hôm nay tân niên xuân tiết, nhân cát nhật cát nguyệt cát niên, tín chủ con có chút lòng thành dâng lên chư vị. Trước bàn thờ chư vị tôn thần, tín chủ con kính cẩn tấu trình.

Xin chư vị khai ân cho chúng con được khai phúc khai lộc, khai vận khai hoa cho cả năm mưa thuận gió hoà, công việc ổn thỏa. Lòng người yên ả, nô bộc thuận hoà.

Cho con buôn may bán đắt, nức tiếng gần xa, hữu xạ tự nhiên hương mà vô hạn tai ương tán.

Không dám mơ những cao xa vọng tưởng. Chỉ mong công sức được ra thành quả. Cố gắng được ra thành tựu. Chăm chỉ được tới hồi thành công. Thêm chút vận may mà có thêm lộc rơi lộc rụng.

Chúng con người trần mắt thịt, việc dương chưa tỏ việc âm chưa thấu, nếu có điều gì lầm lỡ mong các ngài bỏ qua đại xá cho chúng con.

Con xin Thành hoàng bản địa, Ông Địa – Thần Tài, ông chủ gia bà chủ đất, các phần hương linh, chư vị tiền chủ hậu chủ chứng giám cho lòng thành khấn vái. Kính bái.

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!”

Đọc xong văn khấn Thanh Minh tại nhà, gia chủ chờ gần hết tuần nhang thì hóa vàng và có thể hạ lễ.

Lễ cúng Tết Thanh Minh tại nhà cần có gì?

Ngoài các lễ vật bắt buộc phải có như: Nhang (hương), đèn, vàng mã, trầu cau, muối, gạo, nước… mâm cúng Thanh Minh tại nhà cũng cần chuẩn bị đầy đủ những vật phẩm sau, tùy theo chay hay mặn:

Mâm cúng mặn: Cơm, cháo, thịt gà luộc, thịt giò nạc, các món xào, xôi, canh măng, giò chả…
Mâm cúng chay: Cơm, cháo, các món rau xào, các món chay phổ biến, mật ong, bơ, giò chả chay…

Dĩ nhiên, mâm cúng nào cũng phải có: Trái cây hoa quả (đặc biệt là oản chuối), bánh kẹo, trà rượu… để thêm phần chỉn chu, đầy đặn.

Lễ cúng cần có gì

Cách cúng Thanh Minh tại nhà

Bước 1: Dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ sạch sẽ, gọn gàng.
Bước 2: Chuẩn bị mâm lễ cúng Tết Thanh Minh đầy đủ, tươm tất.
Bước 3: Đặt mâm cúng lên bàn thờ gia tiên, bàn thờ Thổ Địa Thần Tài.
Bước 4: Người cúng cần ăn mặc quần áo chỉn chu, nghiêm túc, chỉnh tề.
Bước 5: Đốt đèn, thắp nhang, vái lạy tổ tiên và đọc bài văn khấn Thanh Minh tại nhà.
Bước 6: Chờ cháy hết 1 tuần hương thì hóa vàng, hạ lễ và xin được thụ lộc.

Cách khấn thanh minh

Những lưu ý khi cúng Thanh Minh tại nhà

Nếu viết văn khấn Tết Thanh Minh ra giấy để đọc, thì sau đó nên hóa vàng cùng với giấy tiền vàng mã.
Trước khi làm lễ, gia chủ phải dọn nhà cửa sạch sẽ, quét dọn bàn thờ gọn gàng.
Chuẩn bị mâm đồ cúng đầy đủ, không để thiếu trước hụt sau, không cần quá xa hoa nhưng phải tươm tất.
Hoa và trái cây dâng cúng phải chọn loại tươi và số lẻ.
Trước khi khấn phải ăn mặc chỉnh tề, trang nghiêm để bày tỏ lòng thành kính tổ tiên.
Đọc to rõ và đúng văn khấn Thanh Minh tại nhà, vì có sự khác biệt nhất định giữa các bài khấn theo từng địa điểm làm lễ.

Lưu ý khi cúng

Trên đây là tổng hợp các bài văn khấn Thanh Minh tại nhà và tại mộ phần đầy đủ. Mọi thắc mắc về ý nghĩa Thanh Minh là ngày gì hoặc cách bày biện mâm cúng Thanh Minh, quý độc giả có thể liên hệ Phong Thủy Đại Nam, chúng tôi sẽ nhanh chóng phản hồi.

Nguồn: https://phongthuydainam.vn/van-khan-thanh-minh-tai-nha/