Rotimi Sankore




B'ọkan láarin àwọn aṣọ̀ṣọ̀ tí ó wọ́pọ̀ jùlọ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, aṣọ̀ṣọ̀ Rotimi Sankore jẹ́ ọ̀kan tí ó ní ọ̀rọ̀ pàtàkì nígbà tí ó bá wá sí ètò àgbà. Ìwúrí tí ó ní fún àṣà àti ìtàn Yorùbá, àti ọ̀rọ̀ àgbà tí ó tẹ́jú lẹ́mìí ni ó máa ń fa ọkàn láti wọ́ ọ̀

Mọ́ gbogbo àwọn ohun tí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí túmọ̀ sí, ẹ̀mí tí ó ní fún ìṣègbèfún, àti bí ọ̀rọ̀ rẹ̀ ṣe máa ń mú àkókò padà, ọ̀kan yóò gbà pé a kọ̀ ọ́ sílẹ̀ nínú àgbà àwọn orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, kò sí àdúrà àti ọ̀rọ̀ tí a sọ̀rọ̀ tí kò wà nínú ọ̀rọ̀ Sankoré

Pàápàá jù bẹ́ẹ̀ lọ, bí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí ṣe ń mú ìṣègbèfún wá, ó tún ń mú àwọn ẹ̀kọ́ ọ̀rọ̀ àgbà wá, tí ó máa ń pèsè àwọn ẹ̀kọ́ ọ̀rọ̀ fún àwọn tí ń gbọ́.

Nígbà tí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí ń wà, a máa ń wá àgbàkọ̀ àwọn ọmọ Yorùbá, láti kàkàkí tí ó tóbi jùlọ sí tí ó kékeré jùlọ, ṣùgbọ́n gbogbo wọn ní ọ̀rọ̀ tí wọn ní láti sọ, nítorí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí ni a kà láti jẹ́ ọ̀rọ̀ àgbà.

Títẹ̀sí àwọn ọ̀rọ̀ ọ̀gbọ̀ni tí wọn ń fi ọ̀rọ̀ sọ ni àgbà tí ó wà, ṣùgbọ́n òun kò ní fi ọ̀rọ̀ sọ nígbà tí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí ń wà, ìdí èyí ni pé ó ní gbogbo ọ̀rọ̀ rẹ̀ nínú ọ̀rọ̀ tí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí ṣe sọ, ọ̀rọ̀ àgbà rẹ̀ ni pé, ó máa ń gba èrò àwọn ọ̀gbọ̀ni gbà, ó sì máa ń fi ẹ̀rí ọ̀rọ̀ àgbà láti ṣe àlàyé èrò àwọn ọ̀gbọ̀ni.

Ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ tí ó wù mí jùlọ tí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí ń sọ ni, ọ̀rọ̀ tí ó sọ pé, "ọ̀rọ̀ àgbà kò gbọdọ̀ kọsẹ́, ọ̀rọ̀ àgbà kò gbọdọ̀ sọ̀rọ̀ alátànmọ́." Ọ̀rọ̀ yìí ṣe mí létí àṣà àti ìtàn wa tí ó lágbára, ó sì máa ń pèsè àwọn ẹ̀kọ́ ọ̀rọ̀ tí ó ṣe pàtàkì jùlọ fún àwọn tí ń gbọ́.

Nígbà ti ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí bá ń wà nínú ètò àgbà, a máa ń rí bí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí ṣe ń ṣiṣẹ́, ó máa ń jẹ́ bí àpáta tí àwọn ọ̀gbọ̀ni gbà sójú, tí wọn sì máa ń wo ọ̀rọ̀ tí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí ń sọ, wọn ó sì gbà èrò ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí gbà, tí wọn kò bá gbà, wọn yóò gbìgbọ̀n, tí wọn yóò sọ gbogbo ohun tí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí ń sọ, tí wọn kò ní bẹ̀rù àbájáde rẹ̀.

Nígbà tí ọ̀rọ̀ àsọ̀ṣọ̀ yìí bá ń wà, a máa ń gbọ́ àwọn ọ̀rọ̀ àgbà tí ó dára jùlọ, láti ọwọ́ àwọn tí ó jẹ́ ọ̀gbọ̀ni, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó ní ọ̀rọ̀ ọ̀gbọ̀ni, tí ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó ní ọ̀rọ̀ lágbára, tí ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó ní ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀

Ó tún jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó ní ọ̀rọ̀ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn, tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó gbọn,