Shirika za Umma nchini Kenya

Je, unajua kwamba Kenya ina zaidi ya mashirika 180 ya umma? Mashirika haya yanahusika na usafirishaji, huduma za afya, elimu, nishati, na sekta nyingine muhimu za uchumi.

Mashirika ya umma ni muhimu kwa sababu yanaziba pengo ambalo sekta ya kibinafsi haiwezi au haitoshi kujaza. Kwa mfano, Shirika la Reli ya Kenya (KRC) hutoa usafiri wa bei nafuu kwa Wakenya katika maeneo ya vijijini ambapo makampuni ya kibinafsi hayawezi kuendesha shughuli.

Hata hivyo, mashirika ya umma pia yamekabiliwa na changamoto nyingi. Changamoto hizi ni pamoja na uongozi mbaya, ufisadi, na usimamizi mbaya. Kama matokeo, mashirika mengi ya umma yanapambana kifedha na hayawezi kutoa huduma bora kwa Wakenya.

Serikali ya Kenya imechukua hatua kukabiliana na changamoto hizi. Mnamo 2015, serikali ilianzisha Sheria ya Mashirika ya Umma, ambayo inatoa mfumo wa usimamizi na uendeshaji wa mashirika ya umma.

Sheria hii inahitaji mashirika ya umma kuwa na bodi za wakurugenzi huru na pia inweka vikwazo kwa matumizi ya fedha za umma. Mbali na sheria, serikali pia imekuwa ikifanya jitihada za kubinafsisha mashirika ya umma.

Ubinafsishaji ni mchakato wa uuzaji wa mashirika ya umma kwa sekta ya kibinafsi. Lengo la ubinafsishaji ni kuboresha ufanisi wa mashirika ya umma na kutoa huduma bora kwa Wakenya.

Ubniafsishaji umekuwa na matokeo mchanganyiko nchini Kenya. Baadhi ya mashirika ya umma yamefanikiwa baada ya kubinafsishwa, huku mengine yakashindwa.

Kwa mfano, kampuni ya mawasiliano ya Safaricom imefanikiwa sana tangu kubinafsishwa mnamo 1999. Safaricom sasa ni mojawapo ya makampuni makubwa zaidi na yenye faida kubwa zaidi nchini Kenya.

Hata hivyo, Shirika la Ndege la Kenya limekuwa likipitia wakati mgumu tangu kubinafsishwa mnamo 1996. Shirika la ndege limekuwa likikabiliwa na ushindani mkali kutoka kwa mashirika ya ndege ya bei ya chini na pia limekuwa likikabiliwa na usimamizi mbaya.

Serikali ya Kenya inaendelea kukabiliana na changamoto zinazokabili mashirika ya umma. Serikali inatazamia kutumia njia mchanganyiko ya ubinafsishaji na mageuzi ya usimamizi ili kuboresha utendaji wa mashirika ya umma.

Baada ya kusoma makala hii, natumai una ufahamu bora wa mashirika ya umma nchini Kenya. Mashirika haya ni muhimu kwa uchumi wa Kenya, lakini pia wamekabiliwa na changamoto nyingi.

Serikali ya Kenya inachukua hatua kukabiliana na changamoto hizi na kuboresha utendaji wa mashirika ya umma.