TJ Doheny: An Gaisce a Rugadh i Mullach an Iarainn

Is beagán pictiúr atá agam de mo óige i Mhullach an Iarainn. Tá a fhios agam gurb é Mícheál Mac Bhríde a thóg iad, ach níl sé soiléir cad a bhí ar siúl acu. Tá ceann amháin de mo dheartháir agus de mo dheirfiúr ag crapadh sliotar i gcoinne an bhalla agus tá ceann eile de m'athair ag coinneáil suas liom mar leanbh. Maidir liom féin, tá ach amháin amháin ann ina bhfuil mé ag seasamh ar mo chuid ceithre chapall, mo bhrat dubh leathan ag leagadh ón ghaoth. Ní raibh mé ach cúpla bliain d'aois an lá sin, ach bhí an brí is mó i mo shúile beaga.

Ní hé sin amháin. Bhí an brí ag teannadh trí mo chorp óg freisin. Bhí mé i mo shó ó m'ógánacht, ag rith agus ag léim agus ag imirt. Ní raibh aon stailc orm agus ní raibh aon rud ró-chrua dom. Ba mhuintir an tsuím sin muid, i bhfad as ualach na cathrach agus na sráidbhaile móra.

Agus mar a tharla, bhí an ardán foirfe againn chun ár féin taibhse a fhorbairt. Bhí sliabh ard ag druidim linn, Cnoc Uí Lócháin, agus bhíomar ag rith suas agus síos é ó lá go lá. Bhí an loch againn freisin, Loch an gCuráin, agus bhíomar ag snámh agus ag báid saile ag dul ó oileán go hoileán.

Bhí an t-aer saor seo timpeall orainn agus bhíodar ag breoiteacht ár n-anamacha agus ár gcoirp. Bhí rud éigin eile ag breoiteacht orainn freisin: ár n-oidhreacht. Bhí muid i dtír Uí Fhlainn, i gcrios a bhí ina láthair lárnach sa stair Éireannach ó thús ama. Bhí tírdhreacha na háite sin ag labhairt linn, ag insint scéalta faoi laochra agus beannaithe.

Ní haon ionadh, mar sin, go raibh an gaisce ionainn. Ní raibh sé ach rud nádúrtha. Bhí sé i dtréigthe an áit féin agus bhí sé sna daoine a bhí ag maireachtáil ann. Agus bhí sé inár gcroíthe freisin.

Ach ní raibh ár ngaile ag brath ar áit amháin amháin. Bhí sé ag brath ar daoine freisin. Bhí muid sásta cabhrú le chéile agus bhíomar sásta seasamh le chéile i gcoinne an domhain. Níor fhan muid i gcéin ag caint faoi an méid a d'fhéadfaimis a dhéanamh. Thugamar gníomh air.

Bhí sprioc amháin againn: an domhan a dhéanamh áit níos fearr. Bhí muid ag iarraidh cruthú pobal ina mbeadh áit ag gach duine agus ina mbeadh gach duine ar a gcothrom. Bhí muid ag iarraidh cruthú domhan ina mbeadh na daoine níos moite de chéile agus níos inbhuanaithe leis an saol nádurtha.

Bhí ár ngaile bunaithe ar an gcreideamh go bhféadfaí an domhan a dhéanamh níos fearr. Bhí sé bunaithe ar an gcreideamh nach mbeadh aon ní ró-deacair dúinn má d'oibrimígíomar le chéile. Agus bhí sé bunaithe ar an gcreideamh nach mbeadh aon duine fágtha taobh thiar.

Is é sin an cineál gaisce a rugadh i Mullach an Iarainn. Ní hé amháin an cineál gaisce a fheicimid i scannáin nó a léimid faoi i leabhair. Is é an cineál gaisce a thrófaíonn an domhan agus a dhéanann an difríocht i saol na ndaoine. Agus is é an cineál gaisce a bhfuil gá le daoine timpeall an domhain inniu.

Iarraím ar gach duine a léann an alt seo a smaoineamh cad é an cineál gaisce a bhfuil istigh iontu. Cad é an rud a chuireann brú ar do chroí agus a spreagann tú chun a bheith níos fearr? Agus conas is féidir leat an gaisce sin a úsáid chun an domhan a dhéanamh áit níos fearr?

Ní gá duit dul i bhfad chun do ghaisce a fháil. Tá sé ann cheana istigh ionat. Ach caithfidh tú dul i do thoil féin le fáil amach cad é. Agus nuair a dhéanann tú, beidh an domhan ar fad oscailte duit.