Trybunał Stanu - czym jest i jak działa?




Trybunał Stanu to szczególny sąd, który zajmuje się sądzeniem osób pełniących najwyższe funkcje w państwie. Jest on przewidziany w Konstytucji RP i działa zgodnie z ustawą o Trybunale Stanu.

Kto jest sądzony przez Trybunał Stanu?

  • Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
  • Marszałkowie Sejmu i Senatu
  • Premier
  • Ministrowie
  • Prezes Narodowego Banku Polskiego
  • Prezes Najwyższej Izby Kontroli
  • Rzecznik Praw Obywatelskich
  • Rzecznik Praw Dziecka

Za co można być sądzonym przez Trybunał Stanu?

Trybunał Stanu może sądzić za następujące przewinienia:

  • Naruszenie Konstytucji lub ustaw
  • Popełnienie przestępstwa
  • Naruszenie obowiązków służbowych
  • Niedopełnienie obowiązków służbowych
  • Przekroczenie uprawnień służbowych
  • Nadmierne wykorzystanie uprawnień służbowych

Jak działa Trybunał Stanu?

Trybunał Stanu działa na wniosek Sejmu lub Senatu. Wniosek musi być poparty przez co najmniej 1/3 posłów lub senatorów. Trybunał jest składany z 12 sędziów, którzy są wybierani spośród sędziów Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Proces w Trybunale Stanu jest dwuinstancyjny. W pierwszej instancji orzeka Trybunał w składzie 12 sędziów. Wyrok Trybunału pierwszej instancji jest prawomocny, chyba że zostanie zaskarżony do Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy orzeka w składzie 5 sędziów i jego wyrok jest ostateczny.

Jakie kary może orzec Trybunał Stanu?

Trybunał Stanu może orzec następujące kary:

  • Utratę stanowiska
  • Zakaz pełnienia funkcji publicznych
  • Grzywnę
  • Pozbawienie wolności

Czy Trybunał Stanu jest skuteczny?

Skuteczność Trybunału Stanu jest kwestią dyskusyjną. Niektóre osoby twierdzą, że Trybunał jest zbyt pobłażliwy, a inne, że jest zbyt surowy.

W ostatnich latach Trybunał Stanu był kilkakrotnie krytykowany za swoje orzeczenia. Najgłośniejszą sprawą była sprawa byłego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, który został uniewinniony od zarzutu przekroczenia uprawnień służbowych.

Podsumowanie

Trybunał Stanu jest szczególnym sądem, który zajmuje się sądzeniem osób pełniących najwyższe funkcje w państwie. Jest on przewidziany w Konstytucji RP i działa zgodnie z ustawą o Trybunale Stanu.

Trybunał Stanu może sądzić za następujące przewinienia:

  • Naruszenie Konstytucji lub ustaw
  • Popełnienie przestępstwa
  • Naruszenie obowiązków służbowych
  • Niedopełnienie obowiązków służbowych
  • Przekroczenie uprawnień służbowych
  • Nadmierne wykorzystanie uprawnień służbowych

Trybunał Stanu działa na wniosek Sejmu lub Senatu. Wniosek musi być poparty przez co najmniej 1/3 posłów lub senatorów. Trybunał jest składany z 12 sędziów, którzy są wybierani spośród sędziów Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Proces w Trybunale Stanu jest dwuinstancyjny. W pierwszej instancji orzeka Trybunał w składzie 12 sędziów. Wyrok Trybunału pierwszej instancji jest prawomocny, chyba że zostanie zaskarżony do Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy orzeka w składzie 5 sędziów i jego wyrok jest ostateczny.

Trybunał Stanu może orzec następujące kary:

  • Utratę stanowiska
  • Zakaz pełnienia funkcji publicznych
  • Grzywnę
  • Pozbawienie wolności

Skuteczność Trybunału Stanu jest kwestią dyskusyjną.