Wike

Gomina Wike ti di ọkan lara awọn olóṣèlú tó gbajúmọ̀ jùlọ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà nínú àkókò tí a ń kọ̀.

A bí Wike ní ọjọ́ kẹfà oṣù Kẹsàn, ọdún 1963, ní Ikwerre, Ìpínlẹ̀ Rivers. Ó kẹ́kọ̀ọ́ òfin ní Ilé-ẹ̀kọ́ Gíga tí Ìpínlẹ̀ Rivers (sáájú ìgbà tí wọ́n yí orúkọ rẹ̀ padà di Ilé-ẹ̀kọ́ Gíga tí Ìpínlẹ̀ Rivers), níbi tí ó ti gboyè Akọ̀wé Ìfúnni Ọ̀rọ̀ àti Ìmúdàgbà ní ọdún 1986. Lẹ́yìn tí ó kàwé gboyè, ó ṣiṣẹ́ fún ìgbà díẹ̀ géǵé bí ọ̀rọ̀ àgbà ní Ilé-ẹ̀jọ́ Ìpínlẹ̀ Rivers.

Wike kọ́kọ́ wọ inú ọ̀rọ̀ òṣèlú ní ọdún 1998, nígbà tí ó dọ́gbọ́n fún ilé ìgbìmọ̀ aṣòfin ìbílẹ̀, tí ó sì wáyé ní ọdún 2003. Ó di ọ̀gá àgbà ilé ìgbìmọ̀ aṣòfin ìbílẹ̀ ní ọdún 2004, ipo tí ó gbà títí di ọdún 2007. Ní ọdún 2007, ó dọ́gbọ́n fún ìgbìmọ̀ aṣòfin àgbà, tí ó sì wáyé ní ọdún 2011. Ó gbà lágbàlá fún ìgbìmọ̀ aṣòfin àgbà títí di ọdún 2015, nígbà tí ó dọ́gbọ́n fún oyè gomina ìpínlẹ̀ Rivers.

Wike jáde láti di gomina ní ọdún 2015, ó sì di gomina ọ̀rọ̀ àkàwé. Ó tẹ̀síwájú láti ṣàgbà sí oyè gomina ní ọdún 2019. Gẹ́gẹ́ bí gomina, Wike ti gbé àwọn ètò púpọ̀ kalẹ̀ tí ó ti mú ìdàgbàsókè wá sí Ìpínlẹ̀ Rivers. Àwọn ètò wọ̀nyí ní àgbànígbà ọ̀rọ̀ àjẹ, àgbànígbà ìlera, àgbànígbà ètò-ẹ̀kọ́, àti àgbànígbà ìbílẹ̀rọ̀.

• Àgbànígbà ọ̀rọ̀ àjẹ: Wike ti gbé àwọn ètò púpọ̀ kalẹ̀ láti ṣàgbà sí ọ̀rọ̀ àjẹ ní Ìpínlẹ̀ Rivers. Àwọn ètò wọ̀nyí ní àgbànígbà ọ̀rọ̀ àgbẹ̀, àgbànígbà ọ̀rọ̀ ẹ̀ṣọ, àti àgbànígbà ọ̀rọ̀ ìrún. Àwọn ètò wọ̀nyí ti mú kí iye ọ̀rọ̀ àjẹ tí ìpínlẹ̀ ń gbó̟ wọ́ ṣe gbòòrò.
• Àgbànígbà ìlera: Wike ti gbé àwọn ètò púpọ̀ kalẹ̀ láti ṣàgbà sí ìlera ní Ìpínlẹ̀ Rivers. Àwọn ètò wọ̀nyí ní àgbànígbà ìṣúná, àgbànígbà ìwòsàn, àti àgbànígbà àbọ́ ìlera. Àwọn ètò wọ̀nyí ti mú kí àwọn ènìyàn tó ní àǹfàní sí ìtójú ìlera tí ó bọ́gbọ́n mu tó pò̀ sí i.
• Àgbànígbà ètò-ẹ̀kọ́: Wike ti gbé àwọn ètò púpọ̀ kalẹ̀ láti ṣàgbà sí ètò-ẹ̀kọ́ ní Ìpínlẹ̀ Rivers. Àwọn ètò wọ̀nyí ní àgbànígbà ilé-ìwé, àgbànígbà ọ̀rọ̀ àgbà, àti àgbànígbà ṣíṣẹ́. Àwọn ètò wọ̀nyí ti mú kí àwọn ọ̀dọ́ tó ní àǹfàní sí ètò-ẹ̀kọ́ tí ó dára tó pò̀ sí i.
• Àgbànígbà ìbílẹ̀rọ̀: Wike ti gbé àwọn ètò púpọ̀ kalẹ̀ láti ṣàgbà sí ìbílẹ̀rọ̀ ní Ìpínlẹ̀ Rivers. Àwọn ètò wọ̀nyí ní àgbànígbà ọ̀rọ̀ àgbà, àgbànígbà ọ̀rọ̀ ẹ̀ṣọ, àti àgbànígbà ọ̀rọ̀ ìrún. Àwọn ètò wọ̀nyí ti mú kí àwọn ibi tí àwọn ènìyàn ń gbé dí dára tó pò̀ sí i.

Wike jẹ́ ọ̀rọ̀ àkàwé nínú ọ̀rọ̀ òṣèlú Nàìjíríà. Ọ̀rọ̀ rẹ̀ kún fún àgbà, ó sì mọ̀ bí ó ṣe lè gbógun ọ̀rọ̀ láti mú kí èrò ọkàn rẹ̀ tó. Ó jẹ́ ọ̀rọ̀ṣèlú tó gbọ́n, ó sì mọ̀ bí ó ṣe lè ṣègbọ́ràn sí àwọn àgbà rẹ̀. Wike jẹ́ ọ̀rọ̀ṣèlú tó gbọ́n, ó sì mọ̀ bí ó ṣe lè ṣe àjọṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn olóṣèlú mìíràn láti mú kí àwọn ète rẹ̀ ṣẹ.

Wike jẹ́ ọ̀rọ̀ṣèlú tó ṣàrà ọ̀tò, ó sì mọ̀ bí ó ṣe lè gbógun ọ̀rọ̀. Ọ̀rọ̀ rẹ̀ kún fún àgbà, ó sì gbọ́n nínú lílo àwọn àgbà láti mú kí ọ̀rọ̀ rẹ̀ tó. Ó jẹ́ ọ̀rọ̀ṣèlú tó gbọ́n, ó sì mọ̀ bí ó ṣe lè gbógun ọ̀rọ̀ láti mú kí àwọn alabáṣiṣẹpọ̀ rẹ̀ tó. Wike jẹ́ ọ̀rọ̀ṣèlú tó gbọ́n, ó sì mọ̀ bí ó ṣe lè gbógun ọ̀rọ̀ láti mú kí àwọn olóṣèlú mìíràn tó.

Wike jẹ́ ọ̀rọ̀ṣèlú tó gbọ́n, ó sì mọ̀ bí ó ṣe lè gbógun ọ̀rọ̀. Ọ̀rọ̀ rẹ̀ kún fún àgbà, ó sì gbọ́n nínú lílo àwọn àgbà láti mú kí ọ̀rọ̀ rẹ̀ tó. Ó jẹ́ ọ̀rọ̀ṣèlú tó gbọ́n, ó sì mọ̀ bí ó ṣe lè gbógun ọ̀rọ̀ láti mú kí àwọn alabáṣiṣẹpọ̀ rẹ̀ tó. Wike jẹ́ ọ̀rọ̀ṣèlú tó gbọ́n, ó sì mọ̀ bí ó ṣe lè gbógun ọ̀rọ̀ láti mú kí àwọn olóṣèlú mìíràn tó.

Wike jẹ́ ọ̀r